Εφόσον η Σωτηρία των ανθρώπων, βρίσκεται στην Ορθοδοξία, πως θα σωθούν αυτοί που έχουν γεννηθεί σε μια αίρεση ή οι αλλόδοξοι;

Η Εκκλησία –ως σώμα Χριστού- είναι η μόνη εγγύηση της σωτηρίας αφού «ουκ έστι εν άλλω ουδενί η σωτηρία» (Πραξ 4,12: δεν υπάρχει σε κανέναν άλλο η σωτηρία).
Όμως, υπήρξαν και υπάρχουν άνθρωποι που ποτέ δεν γνώρισαν την Αλήθεια, –όχι μόνο οι αιρετικοί που γαλουχήθηκαν από τα παιδικά τους χρόνια με τη διδασκαλία ότι είναι αληθινό αυτό που πιστεύουν-, αλλά και αλλόθρησκοι. Τους ανθρώπους αυτούς, που ο Θεός δεν τους αγαπάει λιγότερο από μας και γνωρίζει τα κίνητρά τους, θα τους κρίνει με βάση το νόμο της συνείδησης: «ὅταν γάρ ἔθνη τά μή νόμον ἔχοντα φύσει τά τοῦ νόμου ποιῇ, οὗτοι νόμον μή ἔχοντες ἑαυτοῖς εἰσι νόμος, οἵτινες ἐνδείκνυνται τό ἔργον τοῦ νόμου γραπτόν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν, συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως... ἐν ἡμέρᾳ ὅτε κρινεῖ ὁ Θεός τά κρυπτά τῶν ἀνθρώπων» (Ρωμ. 2,14-16) (Απόδοση βάσει της μετάφρασης του Κολιτσάρα: Οταν λοιπόν εθνικοί καί ειδωλολάτρες, που δεν έχουν λάβει τό γραπτό Νόμο του Θεού, πράττουν από έμφυτη ηθική παρόρμηση όσα λέγει ο Νόμος, αυτοί αν και δεν έχουν νόμον είναι οι ίδιοι για τον εαυτό τους νόμος (επειδή έχουν οδηγό τη συνείδησή τους). Αυτοί αποδεικνύουν και φανερώνουν με την συμπεριφορά τους, ότι έχουν γραπτό το έργο του Νόμου μέσα στις καρδιές τους.... Αυτοί, λοιπόν οι ειδωλολάτρες, οι τηρητές του έμφυτου ηθικού νόμου, θα ανακηρυχθούν δίκαιοι εκ μέρους του Θεού κατά την ημέρα εκείνη, κατά την οποία ο δίκαιος Θεός θα κρίνει τις φανερές και κρυφές πράξεις των ανθρώπων).
Βέβαια, άλλο πράγμα είναι, το ότι καποιος δεν γνώρισε την Αλήθεια (γεννημένος και γαλουχημένος σε περιβάλλον αλλόθρησκο ή αιρετικό) και έτσι ο ηθικός νόμος είναι αυτός που έχει κυρίως βαρύτητα, και άλλο να βρίσκεται κάποιος μέσα στην Αλήθεια να την γνώρισε και να την αποστρέφεται ή να την αλλοιώνει εσκεμμένα, (όπως οι διάφορες αιρέσεις που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια). Οι Πατέρες μας λένε ότι ενώ η Σωτηρία είναι για όλους δυνατή, για τον συνειδητά αιρετικό είναι αδύνατη, γιατί, εν γνώση του αποστρέφεται και αλλοιώνει την Ιερή Παράδοση μας.