ΘΕΟΛΟΓΟς

ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ

Άγιος Παντελεήμων

ΙΕΡΑ ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Υπάρχει μία φράση που ακούμε στο τέλος της Θείας Λειτουργίας: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένο, από του νυν και έως του αιώνος». Από πού προέρχεται;
Εχει λεχθεί από τον Ιώβ (6 Μαΐου)
O Ιώβ ήταν άνθρωπος πολύ πλούσιος, ευσεβής, ενάρετος και δεν αδικούσε κανέναν. Aπέφευγε το κακό. Είχε επτά γιους και τρεις κόρες. Όμως απανωτές συμφορές του προέκυψαν. Ληστές έκλεψαν τρεις φορές τα κοπάδια του, έσφαξαν τους δούλους του, φωτιά έκαψε τα υπόλοιπα πρόβατά του και τέλος το σπίτι του κατέρρευσε σκοτώνοντας τα παιδιά του…και τα δέκα!
Μετά από όλες αυτές τις συμφορές αρρώστησε κιόλας, κόλλησε κάτι σαν λέπρα. Παρόλα αυτά ποτέ δεν έπαψε να δοξάζει τον Θεό ούτε πριν, ούτε μετά.
Μια μέρα που καθόταν πάνω στην κοπριά και έξυνε τις πληγές του με ένα κεραμίδι, (φανταστείτε την εικόνα: ο πρώην ευκατάστατος Ιώβ, με μια ζωή καθόλα συνετή, ήρεμη, οικογενειακή, τώρα κάθεται πάνω στην κοπριά έχοντας χάσει τα πάντα, βασανιζόμενος από απίστευτη φαγούρα που του δημιουργούν οι πληγές τις αρρώστιας και χρησιμοποιεί ένα κεραμίδι για να απαλύνει κάπως τον πόνο του)
Μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση, η άλλη τραγική φιγούρα της οικογένειας, η μάνα που δεν μπορούσε να αντέξει το χαμό των παιδιών της, αλλά τουλάχιστον είχε την υγεία της, γυρίζει και του λέει: Ζωή είναι αυτή που περνάς; Τι περιμένεις; Βλαστήμα τον Θεό και αυτοκτόνησε…Και ο Ιώβ της λέει: Όλα τα καλά που μας έστελνε ο Θεός, τα δεχόμασταν με ευχαρίστηση και τα κακά δεν μπορούμε να υπομείνουμε; Πράγματι για την υπομονή του αυτή, του τα ξαναγύρισε όλα ο Θεός και με το παραπάνω.
Και επισφράγισε την ζωή του με μια φράση που ακούγεται μέχρι σήμερα, αλλά και θα ακούγεται μέχρι να υπάρχει εκκλησία και Θεία Λειτουργία : Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένο, από του νυν και έως του αιώνος. Ας είναι ευλογημένο το όνομα του Κυρίου από τώρα και πάντοτε.

Έτσι λοιπόν κάθε φορά που ακούμε αυτή την φράση προς το τέλος της Θείας Λειτουργίας ας σκεφτόμαστε λίγο τον Ιώβ και την υπομονή του και ας παρακαλούμε τον Χριστό να μας χαρίσει ένα κομματάκι μικρό από την «Ιώβειο υπομονή» του και την ακλόνητη πίστη του στον Θεό. Μόνο υπομονή να έχουμε στην σημερινή πραγματικά δύσκολη εποχή, τίποτε άλλο, είναι αρκετό εφόδιο ή μάλλον είναι το μοναδικό εφόδιο: «ο υπομείνας εις τέλος ούτος σωθήσεται» (Ματθ. ι΄ 22).


Γιατί δεν έχουμε γυναίκες κληρικούς;

Η Ορθόδοξη Εκκλησιαστική Παράδοση αποκλείει τη χειροτονία των γυναικων:

Α) Για ιστορικοθεολογικούς λόγους και κυρίως γιατί ο Ιερέας είναι τύπος του θεανδρικού (Θεός+άνδρας) προσώπου του Ιησού. Ο Κληρικός κλήθηκε όχι να καταλάβει μια βιοποριστική εργασία, αλλά για να είναι μέτοχος της Ιερωσύνης του Χριστού.

Β) Γιατί ο ίδιος ο Χριστός δεν επέλεξε καμία γυναίκα για απόστολο.

Γ) Γιατί αν κάποια γυναίκα έπρεπε να κατείχε ιερατικό αξίωμα αυτή θα ήταν η ίδια η Θεοτόκος αφού αξιώθηκε να γίνει μητέρα του σαρκωθέντος Υιού και λόγου του Θεού. (Και μόνο το παράδειγμα της Θεοτόκου είναι αρκετό ως απάντηση).

Δ) Στην ίδια την αποστολική παράδοση κατά την οποία οι Απόστολοι συμβαδίζοντας και συνεχίζοντας το παράδειγμα του Κυρίου, ουδέποτε χειροτόνησαν γυναίκα.

Πως συμμετέχει η γυναίκα στην Ορθοδοξία;

Με πάμπολλους και ουσιαστικούς τρόπους
- Ως Πρεσβυτέρα, συν-διακονώντας με τον Ιερέα
- Τα περισσότερα φιλανθρωπικά έργα βασίζονται στις δραστηριότητες γυναικών κυρίως.
- Η παροχή βοήθειας σε ασθενείς, φτωχούς, και κυρίως ηθική ενίσχυση προβληματικών οικογενειών, παραστρατημένων γυναικών, εγκαταλελειμμένων παιδιών, είναι αρμοδιότητες εκκλησιαστικές, που επωμίζονται κυρίως οι Γυναίκες.
- Η Γυναίκα (όπως βέβαια και κάθε βαπτισμένος Ορθόδοξος) μπορεί να τελέσει και αυτή, το μυστήριο του «βαπτίσματος της ανάγκης» ή «αεροβάπτισμα».

Οφθαλμό αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος, είναι δυνατόν;

Την εποχή εκείνη ίσχυε νόμος του Χαμουραμπί, o οποίος έλεγε «εάν τολμήσει κανείς από την τελευταία κατηγορία ν' αγγίξει ή να υβρίσει κάποιον της πρώτης, φονεύεται. Η Παλαιά Διαθήκη λέει «οφθαλμό αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος». Τέτοια γνώση έχουν oι άνθρωποι που στρέφονται εναντίον της Παλαιάς Διαθήκης, ώστε μιλούν ότι η Παλαιά Διαθήκη μιλά για αυτοδικία και ότι λέει να βγάζει ο ένας το μάτι του άλλου και να κόψουμε τη γλώσσα εκείνου που έκοψε τη δική μας γλώσσα και να σκοτώσουμε εκείνον που σκότωσε (το δικό μας άνθρωπο). Η Παλαιά Διαθήκη δε λέει τέτοια πράγματα. Η Παλαιά Διαθήκη λέει ότι πρέπει να είναι όλοι ίσοι απέναντι του νόμου και ο δικαστής πρέπει να μη προσωποληπτεί κι ο δικαστής πρέπει να αποδίδει το ίσο. Είναι ο περίφημος νόμος της ανταποδόσεως που δεν εφαρμόζεται από τον ίδιο τον παθόντα αλλά από το δικαστή, ο οποίος έχει μπροστά του τον άνθρωπο που έκανε κάτι και εκείνον o οποίος έπαθε κάτι. Και πρέπει να αποδώσει δικαιοσύνη και στον ένα και στον άλλο. Του δίνει λοιπόν το μέτρο αυτός ο νόμος. Έτσι θα καταλάβουμε τη συγγραφή στα υψηλά νοήματα της Αποκαλύψεως κι όχι στις λεπτομέρειες τις ιστορικές. Η Παλαιά Διαθήκη μας δίνει υπερφυσικές αλήθειες: να μου αποκαλύψει τον Θεό, τον ένα, τον ζώντα, τον Αληθινό, μας αποκαλύπτει πώς ήρθαμε στον κόσμο και γιατί ήρθαμε στον κόσμο, μας αποκαλύπτει ποιος είναι ο αίτιος του κόσμου, της υπάρξεώς μας κ.λ.π.

Του καθηγητή Νικολάου Μπρατσιώτη Από ομιλία στο Σεμινάριο Ορθοδόξου Πίστεως

Να εγκαταλείψουμε την εκκλησία του Χριστού εξαιτίας των σκανδάλων;

Η παρακάτω απάντηση, ας θεωρηθεί και ως ελάχιστος φόρος τιμής, ως ένδειξη αγάπης και σεβασμού προς το πρόσωπο των λειτουργών της εκκλησίας μας, μια φωνή υπεράσπισης, όχι του λειτουργήματος του κληρικού, γιατί το λειτούργημα δεν βάλλεται και δεν μπορεί να πειραχθεί, (με την έννοια της ευχαριστίας αφού η λογική λατρεία λαμβάνει χώρα στο «υπερουράνιο και νοερόν θυσιαστήριον») αλλά των ανθρώπων εκείνων που καθημερινά βάλλονται πανταχόθεν, που ξευτιλίζονται όσο καμία άλλη μερίδα συνανθρώπων μας, που στα εκατοντάδες ρεπορτάζ των ΜΜΕ δεν υπάρχει ούτε ένα που να πει :για στάσου, που φτάσαμε, που βαδίζουμε, γιατί τέτοιο μίσος και εναντίων ποιών;;; Των ανθρώπων εκείνων που καθημερινό τους μέλημα είναι οι ενορίτες τους; Των ανθρώπων εκείνων που στην διάρκεια της θητείας τους (της ζωής τους δηλαδή) προσεύχονται και μνημονεύουν για εκατομμύρια ψυχών ονομαστικά!;. Των ανθρώπων εκείνων που συμπάσχουν, αγωνιούν και συμπαραστέκονται έμπρακτα στον συνάνθρωπο τους;. Των ανθρώπων εκείνων που από την ίδρυση της εκκλησίας μέχρι σήμερα έχουν γίνει αιτία να σωθούν εκατομμύρια ψυχές;. Των ανθρώπων εκείνων που συνειδητά επιλέγουν να φορούν για όλη τους τη ζωή ένα και μόνο ρούχο, ένα μαύρο ράσο (και για αυτό ακόμα επικρίνονται!!!) κάθε μέρα, όλη μέρα, για πάντα; Των ανθρώπων εκείνων που στην διάρκεια της εκκλησιαστικής ιστορίας εκατοντάδες από αυτούς έδωσαν το αίμα τους, για τον Χριστό και την ορθοδοξία μας;

Σε καμία περίπτωση τα λόγια αυτά μη θεωρηθούν κολακευτικά ή ότι πηγάζουν από κάποιου είδους ιδιοτέλεια.

Σκάνδαλα πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν και "ουαί τω κόσµω από των σκανδάλων• ανάγκη γαρ ελθείν τα σκάνδαλα, πλην ουαί τω ανθρώπω δι’ ου το σκάνδαλον έρχεται..." (ματθ. ιη' 7)

Αλλοίμονο, δηλαδή, στον άνθρωπο εξαιτίας του οποίου έγινε σκάνδαλο και σκάνδαλα είναι ανάγκη (στο σχέδιο του Θεού) να υπάρχουν. Αλλοίμονο στον άνθρωπο και στον κόσμο όχι σε όλους τους ανθρώπους και όλους τους κληρικούς.


Έχετε παρατηρήσει ότι κατηγορούνται "όλοι οι Ιερείς" και όχι μερικοί από αυτούς; Αυτός που κατηγορεί, πάντα ξεκινάει λέγοντας: ο τάδε έκανε αυτό, είπε εκείνο κλπ, για να καταλήξει γενικεύοντας την κατηγορία, συμπεριλαμβάνοντας όχι μόνο όλους τους Ιερείς αλλά και την ίδια την Εκκλησία και τα μέλη της.


Έχετε παρατηρήσει ότι αυτοί που κατηγορούν, δεν έχουν ιδία γνώση περί του σκανδάλου, δεν έχουν καμία απόδειξη, αλλά το μεταφέρουν επειδή κάπου το άκουσαν;


Έχετε παρατηρήσει ότι οι επικριτές σπάνια πατάνε το πόδι τους στην εκκλησία και αν το κάνουν το κάνουν με βαριά καρδιά, όπως λένε, εξαιτίας των σκανδάλων στους κόλπους της Εκκλησίας;


Έχετε αναλογιστεί και παρατηρήσει ότι οι άνθρωποι εκείνοι που εκκλησιάζονται τακτικά, είναι συνειδητά μέλη της εκκλησίας και μετέχουν στα μυστήρια της, σπανίως και ελαχίστως παραπονιούνται; Γιατί, έχουν κανένα όφελος οικονομικό ή κοινωνικό από αυτήν τους την συμμετοχή;


Έχετε αναλογιστεί και παρατηρήσει ότι οι άνθρωποι που διακονούν και βοηθούν την εκκλησία, καθ' οιονδήποτε τρόπο, καμία αμοιβή, διευκόλυνση ή ωφέλεια υλική αποκομίζουν;


Ξέρετε ότι ενώ υπάρχουν πάνω από 10.000 Ιερείς σε όλη την Ελλάδα, αυτοί τους οποίους αφορούν τα σκάνδαλα (εμπλέκεται δηλαδή το όνομα τους) είναι λιγότεροι από το 1-2% του συνόλου και συνήθως, οι κατηγορίες για αυτούς είναι γελοίες: "μίλησε άσχημα", έκανε αυτό", "θεάθηκε από κάποιον να κάνει εκείνο", "πήρε τόσα χρήματα" κλπ. Λες και οι παπάδες δεν είναι κι αυτοί άνθρωποι, λες και είναι τέλειοι και αναμάρτητοι!


Επειδή δηλαδή, ένας απόστολος αποστάτησε, παρέκλινε και ξεκόπηκε από τους άλλους, σκανδάλισε με την συμπεριφορά του, πρέπει όλοι οι υπόλοιποι να είναι το ίδιο και πρέπει όλοι εμείς να ακολουθήσουμε τον ένα γιατί μας βολεύει καλύτερα;. Είναι αυτό δικαιολογία να εγκαταλείψουμε την Εκκλησία του Χριστού; Είναι αυτό δικαιολογία; Είναι;

Ο γέροντας Παΐσιος για τα σκάνδαλα:
Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας δεν έχει καμία έλλειψη. Η μόνη έλλειψη που παρουσιάζεται, είναι από μας τους ίδιους, όταν δεν αντιπροσωπεύουμε σωστά την Εκκλησία, από τον πιο μεγάλο στην ιεραρχία μέχρι τον απλό πιστό. Μπορεί να είναι λίγοι οι εκλεκτοί, όμως αυτό δεν είναι ανησυχητικό. Η Εκκλησία είναι Εκκλησία του Χριστού και Αυτός την κυβερνάει. Δεν είναι Ναός που κτίζεται με πέτρες, άμμο και ασβέστη από ευσεβείς και καταστρέφεται με φωτιά βαρβάρων, αλλά είναι ο ίδιος ο Χριστός• «και ο πεσών επί τον λίθον τούτον συνθλασθήσεται• εφ' ον δ' αν πέση, λικμήσει αυτόν».
Ο Χριστός ανέχεται σήμερα μια κατάσταση. Ανέχεται και ενεργεί η θεία Χάρις για χάρη του λαού. Μια μπόρα είναι• θα ξεκαθαρίσουν τα πράγματα• δεν θα σταθούν.
[...]
Αν όμως φταίει ένας δεσπότης, ένας παπάς, ένας καλόγερος, δεν φταίει ο Χριστός. Αλλά οι άνθρωποι δεν πάνε ως εκεί. «Αντιπρόσωπος του Χριστού δεν είναι;» λένε. Ναι, αλλά αναπαύεται ο Χριστός με αυτόν τον αντιπρόσωπο; Ή δεν σκέφτονται τι τον περιμένει αυτόν τον αντιπρόσωπο στην άλλη ζωή.
Γι' αυτό μερικοί που σκανδαλίζονται από μερικά γεγονότα καταλήγουν να μην πιστεύουν, γιατί δεν καταλαβαίνουν οι καημένοι ότι όπως, αν φταίει ένας χωροφύλακας, δεν φταίει το έθνος, έτσι κι αν φταίει ένας παπάς, δεν φταίει η Εκκλησία. Όσοι όμως σκανδαλίζονται, αλλά έχουν καλή διάθεση, καταλαβαίνουν, όταν τους εξηγήσεις. Αυτοί έχουν και ελαφρυντικά, γιατί μπορεί να μην είχαν βοηθηθεί και να έχουν άγνοια από μερικά πράγματα.

Πότε κάνουμε το σταυρό μας στις ακολουθίες, αλλά και γενικά όταν βρισκόμαστε μέσα στην Εκκλησία;

Κάνουμε το σταυρό μας:

1. Μόλις ανάψουμε το κερί μας.
2. Όταν μπαίνουμε στους Ιερούς Ναούς και όταν βγαίνουμε από αυτούς.
3. Στην αρχή κάθε ακολουθίας.
4. Σε κάθε Τριαδική εκφώνηση.
Δηλαδή κάθε φορά πού θα λέγεται ή θα ψάλλεται το: «Δόξα Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι»,ή όταν ακούγεται το «... του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος...».
5. Σε κάθε εκφώνηση της Παναγίας:
«Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου, Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας...» που υπάρχει στα Ειρηνικά, Πληρωτικά και Μικρές Συναπτές.
6. Στα Απολυτίκια ή Τροπάρια όταν και όπου ακούγεται το όνομα του Αγίου ή της Αγίας της ημέρας, του Ναού κλπ.
7. Στον Όρθρο, όταν ψάλλεται, επαναλαμβανόμενο, το Μεγαλυνάριο της Παναγίας: «Την τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ…». Το σταυρό μας είναι προτιμότερο να τον κάνουμε , όταν φθάνει η ψαλμωδία στο: «...την όντως Θεοτόκον ...», για να τονίζεται η πίστη ότι εγέννησε Θεόν.
8. Στη Μικρή και Μεγάλη Είσοδο, όταν περνούν από μπροστά μας το Ευαγγέλιο και τα Τίμια Δώρα.
9. Στον Τρισάγιο ύμνο: «Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός, Άγιος Αθάνατος, ελέησον ημάς».
10. Στο «Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν...» το όποιο επαναλαμβάνεται τρις. Μαζί με το σταυρό μας σ' αυτήν την περίπτωση κάνουμε κάθε φορά και μία μικρή μετάνοια.
11. Πριν από το τέλος του Εσπερινού, όταν ο Ιερέας λέγει το «Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά τό ρήμα σου έν ειρήνη ότι είδον οί οφθαλμοί μου τό σωτήριόν σου…».
12. Στις απολύσεις των ακολουθιών (Εσπερινού, Όρθρου και λοιπών ακολουθιών),καθώς και στην απόλυση της Θείας Λειτουργίας.
13. Κάθε άλλη φορά, κατά τις διάφορες αιτήσεις του Ιερέα , έφ' όσον αυτό αναπαύει ή ευχαριστεί τον πιστό.
14. Όταν προσκυνούμε τις άγιες Εικόνες ή άγια Λείψανα.
15. Πριν κοινωνήσουμε και μετά τη Θεία Κοινωνία.

ΔΕΝ κάνουμε το σταυρό μας:
1. Όταν μας θυμιάζει ο Ιερέας. Στις περιπτώσεις αυτές αντί Σταυρού, κάνουμε μια υπόκλιση της κεφαλής ευχαριστούντες τον Ιερέα για την τιμή πού μας κάνει: Μετά τις άγιες Εικόνες να θυμιάζει και εμάς, ως εικόνες του Θεού! Εάν καθόμαστε , πρέπει να σηκωνόμαστε.
2. Όταν στην αρχή του Όρθρου αναγινώσκεται ο Εξάψαλμος.
Το σταυρό μας μπορούμε να κάνουμε στην αρχή και στο τέλος του Εξάψαλμου. Σ' όλη όμως τη διάρκεια αυτού, ακόμη και στο μέσον του, όταν λέγουμε τα «Δόξα... Και νυν... Αλληλούια...» ΔΕΝ κάνουμε το σταυρό μας, αλλά παρακολουθούμε «εν πάση σιωπή και κατανύξει» τον Αναγνώστη, ο όποιος «μετ' ευλάβειας και φόβου Θεού», διαβάζει τον Εξάψαλμο. Διότι ό χρόνος αυτός τής αναγνώσεως προεικονίζει το χρόνο τής Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, κατά τη διάρκεια του οποίου με φόβο και τρόμο θα αναμένουμε την τελική κρίση Του για εμάς. Και, όπως τότε, έτσι και τώρα θα πρέπει σιωπώντες, όρθιοι, ακίνητοι, χωρίς μετακινήσεις ή, προπαντός, χωρίς και τούς παραμικρούς θορύβους, να παρακολουθούμε την ανάγνωση αυτή. (Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις εσπερινές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, οι οποίες είναι ό Όρθρος της επομένης. Διότι τότε, αφηρημένοι, μπαίνουμε στους Ναούς χωρίς να προσέχουμε, εάν εκείνη την ώρα διαβάζεται ο Εξάψαλμος. Σ' αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να παραμένουμε ακίνητοι στην είσοδο του Κυρίως Ναού και μετά το πέρας της αναγνώσεως να μετακινούμαστε για να καταλάβουμε τη θέση μας).
3. Όταν φιλάμε το χέρι Ιερωμένου.
Η συνήθεια ορισμένων να κάνουν το σταυρό τους πριν φιλήσουν το χέρι του Επισκόπου ή Ιερέα ή οποιουδήποτε ρασοφόρου είναι λανθασμένη. Το σταυρό μας τον κάνουμε, όταν ασπαζόμαστε τις άγιες Εικόνες και όχι όταν ασπαζόμαστε το χέρι του Ιερωμένου. Όταν λοιπόν πρόκειται να επικοινωνήσουμε ή να συναντηθούμε με Ιερωμένο, μπορούμε να πούμε «Ευλόγησον, Δέσποτα ή Πάτερ» ή «Την ευχή σας, Σεβασμιώτατε ή Αγιε Καθηγούμενε ή Πάτερ και κάνοντας μία μικρή υπόκλιση της κεφαλής να ασπαστούμε το δεξί του χέρι, όποτε συνεχίζουμε το διάλογο μαζί του, όπως επιθυμεί ό καθένας. Το ίδιο κάνουμε και φεύγοντας από κοντά του. Λέμε, «Την ευχή σας ή Ευλογείτε, Πάτερ», κάνουμε μικρή υπόκλιση, προτείνοντας τις παλάμες μας σταυροειδώς, ασπαζόμαστε τη δεξιά του και φεύγουμε.
4. Όταν λαμβάνουμε το αντίδωρο από το χέρι του Ιερέα, το οποίο (χέρι) στη συνέχεια το ασπαζόμαστε.

Τι σημαίνει:"Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον"

Το αίτημα αυτό δεν είναι μόνο για μας: δεν ζητούμε τον άρτο τον επιούσιο μόνο για τον εαυτό μας, αλλά για όλους. Ζητούμε τόσο τα βασικά και αναγκαία καθημερινά υλικά όσο και κυρίως τα πνευματικά αγαθά.
Κατά τον άγιο Χρυσόστομο, δεν ζητούμε την πολυτέλεια και την τρυφή, αλλά τον άρτον τον επιούσιον δηλαδή τα βασικά και απαραίτητα.
Ο Αγ.Νεκτάριος αναφέρει:«Προϊούσης της προσευχής αιτούμεθα και λέγομεν: «τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον». Τούτο δύναται και πνευματικώς και απλώς να νοηθή, επειδή και εκατέρα η ερμηνεία θεία ευδοκία λυσιτελεί εις σωτηρίαν. Διότι άρτος ζωής ο Χριστός εστί, και ο άρτος ούτος ουκ εστί πάντων, αλλά ημέτερος εστί.
Κατά τους αγίους Πατέρες λοιπόν με το αίτημα αυτό ζητούμε, κυρίως τον πνευματικό Άρτο, που είναι ο Χριστός. Ο Χριστός προσφέρεται σε μας (Σε κάθε Θεία Λειτουργία) με το λόγο Του και με το Σώμα και με το Αίμα Του.

Πως προέκυψε η φράση "Κουτσοί στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα";
Στα 1830, σ' ένα χωριουδάκι της Κυνουρίας, στο Άστρος, παρουσιάστηκε ένας περίεργος άνθρωπος, που άρχισε να διαδίδει επίμονα ότι ήταν ο... Άγιος Παντελεήμονας, που ήρθε να σώσει τον κόσμο από τις διάφορες αρρώστιες, που τον μάστιζαν. Όπως ξέρουμε όλοι μας σχεδόν, ο πραγματικός Άγιος Παντελεήμονας είναι ο προστάτης των ανάπηρων και οι Χριστιανοί πιστεύουμε ότι γιατρεύει, εκτός από τις άλλες παθήσεις και τις παραμορφώσεις του σώματος, καθώς και τους τυφλούς. Ο άγνωστος, ωστόσο, του Άστρους δεν έκανε το παραμικρό θαύμα. Επειδή, όμως, δεν ενοχλούσε κανέναν με την παρουσία του, τον άφηναν να λέει ό,τι θέλει. Παρ όλ' αυτά, η φήμη πως στο όμορφο χωριό της Κυνουρίας παρουσιάστηκε ο Άγιος Παντελεήμονας, απλώθηκε γρήγορα σε όλη την τότε Ελλάδα. Όπως ήταν επόμενο, όσοι έπασχαν από τα μάτια τους, τ’ αφτιά τους, τα πόδια τους και από ένα σωρό άλλες ασθένειες, παράτησαν τα σπίτια τους και τις δουλειές τους και ξεκίνησαν να πάνε στο Άστρος, με την ελπίδα ότι θα γίνουν καλά. Κι ήταν τόσοι πολλοί αυτοί οι ανάπηροι, ώστε από τα διάφορα χωριά που περνούσαν, έλεγαν οι άλλοι που τους έβλεπαν: «Κουτσοί, στραβοί, στον Άγιο Παντελεήμονα».

Γιατί ο μόνος Ευαγγελιστής που αναφέρει την συγνώμη που ζήτησε ο σταυρωμένος ληστής από τον Χριστό είναι ο Λουκάς, ενώ ούτε ο Ματθαίος ούτε ο Ιωάννης, που ήταν και παρών στην σταύρωση , δεν το αναφέρει;

Τό γεγονός τῆς συσταύρωσης τῶν δύο ληστῶν μέ τό Χριστό ἀναφέρεται ἀπό τούς τρείς εὐαγγελιστές Ματθαῖο (27,38.44), Μάρκο (15,27-28) καί Λουκᾶ (23,32.39-42). Οἱ εὐαγγελιστές αὐτοί ὀνομάζονται «συνοπτικοί» καί τά εὐαγγέλιά τους, σ’ ἕνα μεγάλο μέρος τους, παρουσιάζουν ὁμοιότητες ὡς πρός τά γεγονότα πού ἐκθέτουν. Ἀντίθετα, τό κατά Ἰωάννην εὐαγγέλιο διαφέρει τῶν συνοπτικῶν, καθώς ἐπιμένει στήν παρουσίαση τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ καί σέ ἱστορικές λεπτομέρειες πού δέν ἔχουν καθόλου ἀναφερθεῖ στά τρία παραπάνω εὐαγγέλια πού χρονικά προηγοῦνται. Μέ ἄλλα λόγια, ὁ Ἰωάννης, καθώς εἶναι ὁ τελευταῖος χρονικά πού καταθέτει γραπτά τή μαρτυρία του, ἔχοντας ὑπόψη του τά ἄλλα τρία εὐαγγέλια, δίνει προτεραιότητα σέ πληροφορίες πού δέν ἔχουν καταγραφεῖ. Αὐτό δικαιολογεῖ τήν ἰδιαιτερότητα τοῦ εὐαγγελίου ὡς πρός τό περιεχόμενό του καθώς καί τήν ἀποσιώπηση τῆς παρουσίας τῶν ληστῶν, γιά τούς ὁποίους ἔχουν ἤδη γράψει οἱ προηγούμενοι εὐαγγελιστές.

Σχετικά μέ τήν πολύ εὔστοχη παρατήρησή σας, ὡς πρός τή λεπτομέρεια τῆς μετάνοιας τοῦ ληστῆ, πρέπει νά παρατηρήσουμε τά ἑξῆς: τόσο ὁ Ματθαῖος, ὅσο καί ὁ Μάρκος ἀπευθύνουν τό εὐαγγέλιό τους στούς ἐξ Ἰουδαίων χριστιανούς. Αὐτό πού ἐνδιαφέρει ἕναν Ἰουδαῖο εἶναι κυρίως κατά πόσον τά γεγονότα πού σχετίζονται μέ τό Χριστό ἔχουν προφητευτεῖ στήν Παλαιά Διαθήκη, ὥστε νά ἐπιβεβαιώνεται ἡ Μεσσιακή του ἰδιότητα. Τό γεγονός τῆς ἀναγνώρισης τῆς ἰδιότητας αὐτῆς τοῦ Χριστοῦ ἀπό ἕνα ὁμοεθνή ληστή, τούς ἐνδιαφέρει ἀπό λίγο ἕως καθόλου. Γι’ αὐτό ἄλλωστε καί ὁ Ματθαῖος καί ὁ Μάρκος παρουσιάζουν τή συσταύρωση ὡς πρακτική ἔκφραση τῆς γενικότερης ὑβριστικῆς ἐπίθεσης ἐναντίον τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἀκριβῶς καί ἐπινοήθηκε ἀπό τούς σταυρωτές, παραπέμποντας τούς Ἰουδαίους στήν ἐκπλήρωση τῆς γνωστῆς σ’ ἐκείνους προφητείας «καί μετά ἀνόμων ἐλογίσθη» (Ησ 53,12. βλ. Μρκ 15,28 καί Λκ 22,37).

Ἀντίθετα, τό κατά Λουκᾶν εὐαγγέλιο εἶναι ἐπιστολή πού ἀποστέλλεται στόν ἀξιωματοῦχο («κράτιστο») Θεόφιλο, πού ἀσφαλῶς ἔχει εἰδωλολατρικό παρελθόν. Ἔτσι, καταγράφονται κυρίως τά γεγονότα πού θά ἐνδιέφεραν καί θά μποροῦσαν νά ἐκτιμηθοῦν ἀπό κάποιον μέ ἀνάλογες ἀναζητήσεις. Ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό τοῦ εὐαγγελίου αὐτοῦ εἶναι ἡ προβολή τῆς συγχωρητικῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ: Ὁ Λουκᾶς εἶναι ὁ μόνος εὐαγγελιστής πού παραθέτει τήν θαυμάσια παραβολή τοῦ «εὐσπλάχνου πατρός» ἤ ἀλλιῶς τοῦ «ἀσώτου» (Λκ 15) καί τό περιστατικό τῆς μετάνοιας τοῦ Ζακχαίου (Λκ 19,1-10). Ἐπιπλέον, ὑπογραμμίζεται ἡ θυσιαστική ἀγάπη τοῦ Κυρίου πού προσφέρεται ὡς «ἱλασμός» στό βωμό τοῦ σταυροῦ γιά νά προσφέρει τή λύτρωση. Ἀποκορύφωμα καί ἀπόδειξη αὐτῆς τῆς λυτρωτικῆς του δύναμης εἶναι ἡ ἄμεση δυνατότητα εἰσόδου στόν παράδεισο, ὄχι σέ ἕναν δίκαιο ἄνθρωπο, ἀλλά στό συσταυρωμένο ληστή, ὁ ὁποῖος, μάλιστα, λίγο πρίν συμμετεῖχε στούς ὀνειδισμούς ἐναντίον τοῦ Λυτρωτῆ του.

Τί είναι η Επιλύχνιος Ευχαριστία (Φως Ιλαρόν);

Φως ιλαρόν
Φως ιλαρόν άγίας δόξης αθανάτου Πατρός, ουρανίου, άγίου, μάκαρος, Ιησού Χριστέ, ελθόντες επί την ήλίου δύσιν, ίδόντες φως εσπερινόν υμνούμεν Πατέρα, Υίόν και Άγιον Πνεύμα, Θεόν. Άξιον σε εν πάσι καιροίς υμνείσΘαι φωναίς αισίαις, Υιέ Θεού, ζωήν ο διδούς διό ο κόσμος σε δοξάζει.
Κύριε 'Ιησού Χριστέ, πού είσαι το γλυκό φως τής αγίας δόξας του αθανάτου, του ουρανίου, του αγίου, του μακάριου Πατέρα σου, τώρα πού φτάσαμε στη δύση του ήλιου και είδαμε το εσπερινό φως, υμνούμε τον Πατέρα, εσένα τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, τον ένα Θεό. Πρέπει σε κάθε ώρα και στιγμή να σε υμνούμε με καθαρές ψυχές και χαρούμενες φωνές, Υιέ Θεού, γιατί εσύ δίνεις τη ζωή και γι' αυτό ο κόσμος σε δοξάζει.
Επιλύχνιος Ευχαριστία (Φως Ιλαρόν)
Η Επιλύχνιος Ευχαριστία (Φως Ιλαρόν) είναι αρχαίος ύμνος, που συνδέθηκε με την ακολουθία του Εσπερινού από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Η ύπαρξη του ύμνου αυτού μαρτυρείται ήδη από τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Μάλιστα, ο Μέγας Βασίλειος αναφέρεται στην ύπαρξή του και τον χαρακτηρίζει ως «αρχαίαν φωνήν». Από τη μαρτυρία αυτή συνάγεται, ότι η Επιλύχνιος Ευχαριστία απηχεί λατρευτική παράδοση πολύ αρχαιότερη του 4ου μ.Χ. αιώνος. Η σύνθεση του ύμνου αποδίδεται στον μάρτυρα Αθηνογένη, ο οποίος, κατά την παράδοση, τον εκφώνησε, την ώρα που τον οδηγούσαν στο μαρτύριο. Ο ύμνος, με ποιητική γλώσσα, απευθύνεται προς το Χριστό, τον οποίο και ονομάζει Φως Ιλαρόν. Το Ιλαρόν, όμως, αυτό Φως, είναι διαφορετικό, ως προς τη φύση Του, από το κτιστό φως του ήλιου, γιατί είναι το «(Φως) της Αγίας Δόξης του Αθανάτου, Ουρανίου και Μάκαρος Θεού Πατρός». Σε αυτό το Άκτιστο Φως της Αγίας Δόξης, που είναι ο Χριστός, ανάγουν οι χριστιανοί λατρευτικά το νου και την καρδιά τους, κάθε φορά, που, «επί την ηλίου δύσιν», βλέπουν το «εσπερινόν φως» του φυσικού ήλιου, και μέσα από αυτή τη μυσταγωγική αναγωγή αισθάνονται την ανάγκη να υμνήσουν «Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Θεόν». Ο επίλογος του ύμνου, απευθυνόμενος, όπως και ο υπόλοιπος ύμνος, προς το Χριστό, δικαιολογεί την πνευματική αυτή αντίδραση των χριστιανών στη θέα του εσπερινού φωτός, γιατί «...Άξιον Σε εν πάσι καιροίς υμνήσθαι φωναίς οσίαις, Υιέ Θεού, ζωήν ο διδούς, διό ο κόσμος Σε δοξάζει
Τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών...παρά του Κυρίου αιτησώμεθα. Ποια είναι τα "καλά και συμφέροντα";

Τα συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών.
Τα καλά και συμφέροντα πού ζητούμε από τον Κύριο, δεν είναι εκείνα που οι κοσμικοί άνθρωποι ονομάζουν "καλά και συμφέροντα". Διότι «για τούς πιστούς είναι άλλος ο χαρακτήρας των συμφερόντων, όχι αυτός πού νομίζει ο πολύς κόσμος».
Ο χριστιανός γνωρίζει ότι υπάρχει ψυχή και άλλη ζωή, και βλέπει τα πάντα με το πρίσμα της αιωνιότητος.

Ωστόσο, επειδή οι χριστιανοί πολλές φορές δεν γνωρίζουμε το συμφέρον τής ψυχής μας, παρακαλούμε τον Χριστό να μας δίνη ό,τι Εκείνος κρίνει ως συμφέρον.
Λέγει ο ιερός Χρυσόστομος: «Δεν γνωρίζεις εσύ εκείνα που σε συμφέρουν, όπως τα γνωρίζει ό Θεός πολύ καλά. Πολλές φορές ζητάς βλαβερά και επικίνδυνα πράγματα, ο Θεός όμως που ενδιαφέρεται περισσότερο για την σωτηρία σου δεν προσέχει την αίτηση, αλλά σε κάθε περίπτωση φροντίζει για το συμφέρον σου».
Έτσι ο πιστός δεν θλίβεται εάν δεν λάβει εκείνο που ζήτησε, διότι πιστεύει ότι ο Κύριος είναι ο βάθει σοφίας φιλανθρώπως πάντα οικονόμων και το συμφέρον πάσιν απονέμων.
Και είτε λάβει απάντηση στο αίτημα του είτε όχι, ευχαριστεί και δοξολογεί την αγάπη Του.

Εάν δεν λαμβάνουμε από τον Θεό ό,τι ζητούμε, είναι επειδή ζητούμε λίθο και όχι τον Αρτο της ζωής. «Ας είναι πνευματικά όλα τα αιτήματα σου, και θα λάβεις οπωσδήποτε», τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος.
Ο ίδιος ο Κύριος μας προτρέπει να μην ζητούμε ασήμαντα πράγματα, διότι, όπως μας διαβεβαίωσε, ενός έστι χρεία. Κι εμείς στην θεία Λειτουργία ζητούμε από τον θεό τον ουράνιο Αρτο, τον Χριστό. Αυτός είναι το Έν το οποίο μας συμφέρει: Μας φέρει όλους μαζί κοντά στον ουράνιο Πατέρα.

Τι σημαίνει ομολογία πίστεως, ποιές είναι οι απαράβατες (προϋπο)θέσεις που πρέπει να έχει κατά νου ένας ορθόδοξος χριστιανός;

Πρώτα-πρώτα, λοιπόν, ομολογούμε και κηρύττουμε και αποδεχόμαστε τα δώδεκα άρθρα πού Βρίσκονται στο κοινό Σύμβολο της Πίστεως, δηλαδή αυτά πού περιέχονται στο «Πιστεύω εις ένα Θεόν», τα οποία καθημερινά τα διαβάζουμε και ό καθένας μόνος του και από κοινού, και στα κελλιά μας και στις άγιες εκκλησίες του Θεού, στις όποιες θα τύχει να παρευρεθούμε. Διότι ακούμε τον θείο Χρυσόστομο να λέγει: «Είναι δόγματα πού κατέβηκαν από τον Ουρανό οι φρικτοί κανόνες πού βρίσκονται στο Σύμβολο» (στην Ομιλία Μ' στην Α' προς Κορινθίους).
Δεύτερο, ομολογούμε και ενστερνιζόμαστε όλα τα αλλά δόγματα, όσα ή Καθολική και Ανατολική Αγία Εκκλησία του Χριστού ομολογεί και κηρύττει. Τόσο αυτά πού αφορούν την υψηλή και Τριαδική θεολογία, δηλαδή τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, των οποίων ή Θεότητα είναι μία, σύμφωνα με τον Ε' Κανόνα της δευτέρας Οικουμενικής Συνόδου, όσο και αυτά πού έχουν σχέση με την βαθιά και ένσαρκη Οικονομία του Θεού Λόγου. Και για να πω αυτό πού λέει ό Μέγας Βασίλειος: «Πιστεύουμε σύμφωνα με όσα ομολογήσαμε ατό βάπτισμα μας και φρονούμε σύμφωνα με' όσα έχουμε πιστεύσει» (στον Α' Ασκητικό Λόγο).
Τρίτο, ομολογούμε και αποδεχόμαστε με ευσεβές φρόνημα τα επτά θεία και ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας, τα οποία είναι: Το άγιο Βάπτισμα, το άγιο Μύρο, ή θεία Ευχαριστία, ή Ιεροσύνη, ό νόμιμος Γάμος, ή Μετάνοια και το Ευχέλαιο. Και αυτά τα τιμούμε και τα σεβόμαστε με κάθε πίστη και ευλάβεια, ως αναγκαιους συντελεστές στη σωτηρία της ψυχής μας• και αποδεχόμαστε την χάρη και τον αγιασμό αυτών των Μυστηρίων, σύμφωνα με το (ιεροτελεστικό) τυπικό πού τηρείται και διαφυλάσσεται στην Ανατολική (Ορθόδοξη) του Χριστού Εκκλησία.
Τέταρτο, κρατάμε τίς αποστολικές παραδόσεις, πού διδαχθήκαμε είτε προφορικά είτε με' Επιστολή των θείων και ιερών Αποστόλων και μένουμε (σταθεροί) σ' αυτά πού μάθαμε και επιβεβαιώσαμε, όπως ό απόστολος Παύλος παραγγέλλει σ' εμάς και σ' όλους τους χριστιανούς και στην Α' προς Κορινθίους Επιστολή και στην Β' προς Θεσσαλονικείς και στην Β' προς Τιμόθεο.
Πέμπτο, μαζί με τις παραδόσεις των αποστόλων κρατούμε και αποδεχόμαστε και τις παραδόσεις της Εκκλησίας, δηλαδή αυτές που ορίσθηκαν από τους διαδόχους των αποστόλων -ήταν φρόνημα του κακόδοξου Μοντανού, ό όποιος άκμασε κατά τον δεύτερο αιώνα, το να αθετεί τις παραδόσεις και τις συνήθειες της Εκκλησίας, σύμφωνα με τον Ευσέβιο, βιβλίο Ε', κεφ. ΙΕ' της Εκκλησιαστικής Ιστορίας-, γιατί τα δόγματα και οι παραδόσεις της Εκκλησίας δεν είναι αντίθετα μεταξύ τους• μη κάτι τέτοιο! Άλλα μάλλον το ένα είναι συστατικό του άλλου. Γιατί, αφενός τα δόγματα της Πίστεως συνιστούν (συγκροτούν) τις παραδόσεις της Εκκλησίας• και αφετέρου οϊ παραδόσεις της Εκκλησίας θεμελιώνονται επάνω στα δόγματα της Πίστεως. Έτσι και τα δύο μαζί έχουν την ίδια σπουδαιότητα για την ευσέβεια (των πιστών). Γι' αυτό και ό μέγας Βασίλειος είπε ότι «αυτά τα δύο έχουν την ίδια ισχύ για την ευσέβεια» (Κανόνας 91ος). Γιατί, όπως οί μεγάλες πέτρες στέκονται με τίς μικρές, και οϊ δύο μαζί συγκροτούν την οικοδομή -επειδή αν θελήσει κανείς να γκρεμίσει τίς μικρές, γκρεμίζει ταυτόχρονα και τίς μεγάλες-, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και τα δόγματα της Πίστεως στέκονται μαζί με τίς παραδόσεις της Εκκλησίας• και αν θελήσει κανείς να αθετήσει τίς παραδόσεις της Εκκλησίας, αθετεί μαζί και τα δόγματα της Πίστεως. Για αυτό είπε πάλι ό Μέγας Βασίλειος: «Γιατί αν επιχειρούσαμε να εγκαταλείψουμε τίς άγραφες συνήθειες, επειδή τάχα δεν έχουν μεγάλη σπουδαιότητα, χωρίς να το είχαμε αντιληφθεί θα ζημιώναμε στα πιο σημαντικά σημεία το Ευαγγέλιο• και μάλλον θα καταντούσαμε το κήρυγμα (του Ευαγγελίου) απλό όνομα (Κανόνας 91ος).
Έκτο, κρατούμε και αποδεχόμαστε όλους τους ιερούς κανόνες των πανευφήμων αποστόλων, των επτά Οικουμενικών Συνόδων, των τοπικών Συνόδων και των κατά μέρος αγίων και θεοφόρων πατέρων, πού επικυρώθηκαν από την Έκτη Οικουμενική Σύνοδο στον β κανόνα της και από την Έβδομη στον α' κανόνα της. Και μαζί με τους κανόνες αποδεχόμαστε και τα πρακτικά των ίδιων αγίων Συνόδων, γιατί και τα δύο αυτά έχουν την ίδια εγκυρότητα.
Έβδομο, και για να ολοκληρώσουμε, όλα όσα αποδέχεται και ομολογεί ή Αγία, Καθολική, Αποστολική και Ανατολική Εκκλησία του Χριστού, ή κοινή και πνευματική μας μητέρα, αυτά και εμείς αποδεχόμαστε και ομολογούμε μαζί της. Και όσα αυτή αποστρέφεται και αποκηρύττει, αυτά παρόμοια κι' εμείς τα αποκηρύττουμε και τα αποστρεφόμαστε μαζί της σαν παιδιά της και ειλικρινή και γνήσια.

Μπορεί να τελεστεί Θεία Λειτουργία, σε χώρο εκτός της Εκκλησίας;

Αρχικά να πούμε ότι δεν γίνεται Θεία Λειτουργία έκτος Εκκλησίας παρά μόνο εάν υπάρχει λόγος σοβαρός. Πέρα από τα ιερά σκεύη ( δισκοπότηρο, Ευαγγέλιο κτλ ) απαραίτητο είναι το Αντιμήνσιο. (τετράγωνο ύφασμα διακοσμημένο κυρίως με την εικόνα της Ταφής του Χριστού)Η λέξη Αντιμήνσιο προέρχεται από την ελληνική λέξη αντί και τη λατινική λέξη Μένσα, που σημαίνει Τράπεζα. Δηλαδή, χρησιμοποιείται αντί της Αγίας Τράπεζας.
Το Αντιμήνσιο είναι πάντα υπογεγραμμένο από τον Επίσκοπο της τοπικής Εκκλησίας.
Υπάρχει πιθανότητα η χρήση του να άρχισε την εποχή της Εικονομαχίας, όταν οι Ορθόδοξοι διώχθηκαν από τους ναούς και δεν είχαν που να λειτουργούνται. Αναγκαστικά οι λειτουργίες γίνονταν σε σπίτια ή στην ύπαιθρο.
Στο κέντρο του Αντιμηνσίου ζωγραφίζεται η ταφή του Κυρίου, γιατί η Αγία Τράπεζα συμβολίζει τον Τάφο του Κυρίου.
Στις γωνίες του πρέπει να έχει ραμμένα ιερά λείψανα αγίων Μαρτύρων, γιατί αντικαθιστά την εγκαινιασμένη Αγία Τράπεζα που στο εσωτερικό της έχει πάντοτε ενσωματωμένα ιερά λείψανα Μαρτύρων.

Ο ΠΟΙΝΕΝΑΡΧΗΣ ΜΑΣ

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας Κος Δωρόθεος Β΄ γεννήθηκε στην Μύκονο το 1953. Σπούδασε Νομική και Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διάκονος χειροτονήθηκε το 1977 και Πρεσβύτερος στις 4 Δεκεμβρίου 1978. Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Σύρου από το 1977 μέχρι το 2001 και ως επιμελητής εκδόσεως του Ημερολογίου της Εκκλησίας της Ελλάδος από το 1988 μέχρι το 2001. Στις 16 Δεκεμβρίου 2001 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας, Μήλου.

ΑΔΕΛΦΙΑ ΜΟΥ

Δεν μπορώ να πηγαίνω πίσω με το μυαλό μου, γιατί ζω την στιγμή… Το Χθές, δεν υπάρχει. Το Αύριο, είναι του Θεού, όπως και το Χθες ήταν… Και κάθομαι ήσυχα! Στο Αιώνιο Παρόν του Θεού! Ούτε σκέψη, ούτε τίποτα. Μη μεριμνάτε, λέει ο Κύριος… Εγώ θα μεριμνήσω για όλα… κι εγώ το βάζω σε πράξη. Κάθε τόπος μπορεί να γίνει τόπος Ανάστασης. Φτάνει να ζείς την Ταπείνωση τού Χριστού.

***********************

Ο Θεός πολλές φορές δεν θέλει την πράξη, αλλά την διάθεση. Του αρκεί να σε δει πρόθυμο να κάνεις την Εντολή Του.

***********************

Για να φτάσεις στο δεν υπάρχω, αγαπάς, αγαπάς, αγαπάς κι έτσι ταυτίζεσαι απόλυτα με τόν Άλλο, τον εκάστοτε Άλλο, και τότε στο τέλος της ημέρας αναρωτιέσαι: Θέλω τίποτε; Όχι. Επιθυμώ τίποτε; Όχι. Μου λείπει τίποτε; Όχι... Αυτό είναι!

***********************

Μη συσχετίσεις ποτέ τον άνθρωπο με τον κακό τρόπο που σου φέρεται. Νά βλέπεις μέσα στην καρδιά του τον Χριστό.

***********************

Ποτέ να μην λές «γιατί περνώ αυτό»; Ή όταν βλέπεις τόν άλλο με τη γάγγραινα, τον καρκίνο ή την τύφλωση, να μην λές «γιατί το περνά αυτό»; Αλλά να παρακαλείς τον Θεό να σου χαρίσει το όραμα της άλλης όχθης... Τότε θα βλέπεις όπως οι Άγγελοι τα γινόμενα εδώ όπως πραγματικά είναι: ΟΛΑ στο σχέδιο τού Θεού. ΟΛΑ.

***********************

Κάποιος σοφός είπε. Άν είναι να ζεις για τον εαυτό σου, καλύτερα να μην γεννιέσαι.

***********************

Μόνο όταν τελειοποιηθείς στην Αγάπη μπορείς να φτάσεις στην Απάθεια.

***********************

Ο Θεός, όταν πρέπει, στέλνει κάποιον κοντά μας. Όλοι είμαστε συνοδοιπόροι.

***********************

Η γλώσσα του Θεού είναι η σιωπή.

***********************

Όποιος ζει στο Παρελθόν, είναι σαν τον πεθαμένο. Όποιος ζει στο Μέλλον με την φαντασία του, είναι αφελής, γιατί το Μέλλον είναι μόνον του Θεού. Η Χαρά του Χριστού βρίσκεται μόνο στο Παρόν. Στο Αιώνιο Παρόν του Θεού.

***********************

Μη στερείς τους άλλους από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι, από τον Άρτο της Ζωής που σου προσφέρει Ολόκληρο ο Κύριος. Όλοι πεινούν και διψούν για Αγάπη, σαν τον Λάζαρο που τρεφόταν από τα ψιχία που πέφταν από το τραπέζι του Πλουσίου.

***********************

Η πείρα μου με δίδαξε ότι κανένας δεν μπορεί να βοηθήσει κανέναν, παρ΄ όλη τη θέληση και την αγάπη, η βοήθεια έρχεται μόνον όταν έρθει η Ώρα του Θεού, από τον Έναν.

***********************

Η αγάπη είναι της Χάρης του Θεού. Γεννιόμαστε μ’ αυτήν. Εφόσον είμαστε πλάσματα του Θεού, κι εφόσον ο Θεός Αγάπη εστίν. Το τι ακριβώς είναι ο Θεός, όταν το σκεφτούμε με το μυαλό μας, είναι αδύνατο βέβαια να το βρούμε. Γιατί το μυαλό μας είναι περιορισμένο. Αλλά το πνεύμα, η ψυχή, είναι απεριόριστη. Και η ψυχή Τον αισθάνεται Τον Θεό. Δεν Τον βλέπουμε με τα μάτια τα γήινα. Με τα μάτια της ψυχής Τον βλέπουμε

***********************

Όταν πιστέψεις βαθειά, με όλη σου την ψυχή, θα αισθανθείς την Παρουσία Του Θεού, τόσο δυνατή, σαν να είναι μία πραγματικότητα. Και τότε πιά δεν θα υπάρχει τίποτε άλλο. Θα δώσεις το χέρι σου στο Χέρι Του κι όπου σε πάει, … θα πάς!

Για τους ανθρώπους μπορεί να είσαι τρελός. Για τους ανθρώπους μπορεί να είσαι επιπόλαιος, παράξενος.

***********************

Ο Θεός όταν μας έπλασε, μας φύσησε και την Πνοή Του. Η Πνοή αυτή του Θεού είναι η Αγάπη.

***********************

Όσο για την αχαριστία, ξέγραψέ την. Η ευγνωμοσύνη του άλλου πρέπει να φύγει από τον νου σου. Εσύ θα την έχεις πρώτα για τον Θεό, κι ύστερα για όλον τον κόσμο. Το να περιμένεις ευγνωμοσύνη είναι πολύ μίζερο και ταπεινό… Αγνωμοσύνη να δέχεσαι και να χαίρεσαι!

***********************

Προορισμός μας είναι να λατρεύουμε τον Θεό και ν’ αγαπάμε τους συνανθρώπους μας.

***********************

Η σπουδαιότερη φιλανθρωπία είναι να μιλάς καλά για τους ανθρώπους.

***********************

Δυσκολεύουν οι σχέσεις όταν το Εγώ στέκεται πάνω από το Εσύ.

***********************

Εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε ν’ απαλλαγούμε από κανένα μας ελάττωμα. Εκείνος μας τα βγάζει ένα-ένα.

***********************

Πρέπει κάθε μέρα να Του ζητάμε να μας σπάσει το Θέλημα και να κάνει το Δικό Του για να γίνουμε όπως Εκείνος θέλει.

***********************

Τρία πράγματα χρειάζονται: Πρώτον Πίστις. Δεύτερον Πίστις. Τρίτον Πίστις.

***********************

Αγαπώ με όλη μου την ψυχή κάποιον, θα πει προσεύχομαι γι’ αυτόνΌποιος έχει την εμπειρία αυτή είναι στον Παράδεισο.

***********************

Αν δεν απελπιστείς δεν βλέπεις Φως.

***********************

Πάντοτε προς τα μπρος. Έστω και βήμα χελώνας.

ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΑΙΔΑΚΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΔΕΛΦΙΑ ΜΑΣ

Σύμφωνα με στοιχεία της UNICEF για τα παιδιά που πεινούν σε όλο τον κόσμο
και τις πρωτοβουλίες της Ελληνικής Επιτροπής της UNICEF για την υποστήριξη των προγραμμάτων της UNICEF κατά του υποσιτισμού:
•Το 1 στα 3 παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο είναι καχεκτικά (σχεδόν 200 εκατομμύρια παιδιά).
•Περίπου 129 εκατομμύρια παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο είναι λιπόβαρα - σχεδόν το ένα στα τέσσερα παιδιά.
•19 εκατομμύρια νεογέννητα κάθε χρόνο στον αναπτυσσόμενο κόσμο γεννιούνται με βάρος χαμηλότερο από το κανονικό.
•24 χώρες εμφανίζουν το 80% του χρόνιου υποσιτισμού στα παιδιά.
•Πάνω από 500 εκατομμύρια παιδιά στις αναπτυσσόμενες χώρες αγωνίζονται να επιβιώσουν με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα

Αγνή Παρθένε - Βυζαντινών μουσική

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΜΑΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΟΡΙΑ ΜΑΣ

ΙΔΟΥ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ!

ΜΑΤΑΙΟΤΗΣ ΜΑΤΑΙΟΤΗΤΩΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΜΑΤΑΙΟΤΗΣ!
Ξεκινάμε με μεγάλες ελπίδες, και μετά τα κάνουμε θάλασσα. Συνειδητοποιούμε ότι όλοι θα πεθάνουμε χωρίς τελικά να βρούμε ποτέ τις απαντήσεις. Αναπτύσσουμε τις δικές μας μεγαλόπνοες θεωρίες, που απλά ερμηνεύουν την πραγματικότητα της ζωής μας με διαφορετικούς τρόπους, χωρίς να εκθέτουμε πραγματικά το σώμα μας σε αξιόλογη γνώση, για τα σημαντικά πράγματα, τα αληθινά πράγματα. Βασικά, ζούμε μια σύντομη ζωή. Και μετά πεθαίνουμε. Γεμίζουμε τη ζωή μας με ΄΄σκουπίδια΄΄, πράγματα όπως επαγγελματική σταδιοδρομία και δεσμούς, για να ξεγελάσουμε τον εαυτό μας και να τον πείσουμε ότι δεν είναι όλα τελείως άσκοπα
Ἂν αὐτὴν τὴν στιγμὴν ξεσκεπάζαμε μία πλάκα ἑνὸς εὐπρεπεστάτου τάφου
καὶ βρισκόταν κάποιος νὰ μᾶς ὁμιλήσῃ ἡ πρώτη λέξις ποὺ θὰ ἔβγαζε θὰ ἦτο ματαιότης.
Καὶ θὰ ἔλεγε:
________________________________________
Ἄνθρωπε στάσου δυὸ λεπτὰ καὶ πρόσεξε καὶ μένα
θὰ σοῦ μιλήσω συμβουλὲς ποὺ εἶναι καλὲς γιὰ σένα.
Μὲ βλέπεις κόκκαλο γυμνό, μὰ δίχως φαντασία
καὶ λὲς δὲν ἤμουν τίποτα δὲν δίδεις σημασία.
Μὰ κάποτε στὰ χρόνια μου εἶχα κι ἐγὼ τὸ κάλλος
καὶ βάδιζα περήφανος σὰν φουσκωμένος γάλος.
Κι εἶχα κι ἐγὼ τὴ δόξα μου, σοφία τοῦ Σωκράτη,
τοῦ Ἡρακλῆ τὴ δύναμη, φήμη πολὺ στὰ Κράτη.
Εἶχα μαλλιὰ μεταξωτὰ καὶ μάγουλα σὰν μῆλο
καὶ φρύδια ποὺ δὲν βρίσκονταν σὰν τῆς ἐλιᾶς τὸ φύλλο.
Εἶχα καρδιὰ τοῦ λέοντος καὶ μπράτσα σιδερένια,
ἀκούραστα τὰ πόδια μου καὶ στήθη μαρμαρένια.
Εἶχα τὴ γλῶσσα τ᾿ ἀηδονιοῦ, μάτια μεγάλα μαῦρα
καὶ μερικοὶ μοῦ λέγανε ὅλα μαζὶ ποὺ ταῦρα.
Γι᾿ αὐτὸ χαιρόμουνα πολὺ πὼς ἤμουν γῆς ὁ φάρος
καὶ μὲ τὸ νοῦ λογάριαζα πὼς δὲν ὑπάρχει χάρος.
Μὰ πότε δὲν κατάλαβα περάσανε τὰ χρόνια
καὶ φύγανε τὰ νιάτα μου σὰν τοῦ σπιτιοῦ τὰ χιόνια.
Τὸ γλέντι κι ὅλες οἱ χαρὲς περνᾶνε στὸν ἀέρα
κι ὅλη ἡ ζωὴ μοῦ φάνηκε σὰ νἄτανε μιὰ μέρα.
Σὰν ἔνοιωσα γεράματα θυμᾶμαι τὰ παλιά μου,
μοῦ φάνηκε παράξενο π᾿ ἄσπρισαν τὰ μαλλιά μου.
Τὸ φῶς ἀπὸ τὰ μάτια μου μικραίνει, λιγοστεύει
κι ὁ νοῦς μου πὼς ἐγήρασα ἀκόμη δὲν πιστεύει.
Τὰ πόδια μου ἀδυνάτισαν, τὰ χέρια δὲν κινοῦνται
τὰ δόντια μου χαλάσανε κι αὐτὰ παραπονοῦνται.
Κατάλαβα τὸν θάνατο, σὲ λίγο τελειώνω
καὶ τότε βάζω μιὰ φωνὴ μὲ κλάματα καὶ πόνο.
Ποιὸς μάγος φέρνει τὴ ζωὴ καὶ ποιὸ γιατρὸ νὰ πάρω
καὶ ποιὸς μπορεῖ καὶ δύναται ποὺ νὰ νικᾶ τὸ χάρο;
Θὰ τοῦ χαρίσω κτήματα καὶ λίρες ὅσες θέλει
ἀρκεῖ τοῦ χάρου τὸ σπαθὶ νὰ σπάσῃ καὶ τὰ βέλη.
Κανεὶς δὲν μ᾿ ἀποκρίθηκε κανεὶς δὲν μοὖπε ξέρει
νὰ μοῦ γλυτώσῃ τὴ ζωὴ καὶ νειᾶτα νὰ μοῦ φέρη.
Λοιπὸν μιὰ μέρα τ᾿ Ἀπριλιοῦ χωρὶς νὰ περιμένω
κάποιος χτυπᾶ τὴν πόρτα μου μὲ τρόπο ἀγριεμένο.
Ἦταν ψηλὸς κατάμαυρος. Φωνάζω. Τί νὰ κάνω;
Καὶ μὲ φωνὴ ποὺ τρόμαζε, μοῦ λέει σήκ᾿ ἀπάνω.
Μοῦ ξέσχισε τὰ σπλάχνα μου καὶ πῆρε τὴν ψυχή μου
κι ἀμέσως πᾶν τὰ πλούτη μου μαζὶ μὲ τὴν στολήν μου.
Καὶ τώρα τὰ χωράφια ποῦ πᾶν καὶ τὰ παλάτια;
Τὰ ρόδινα τὰ μάγουλα, ἡ γλῶσσα καὶ τὰ μάτια;
Σκουλήκια φάγαν τὸ κορμί, τὴν ὀμορφιά, τὸ σῶμα,
ἀφοῦ μὲ λάσπη γίναμε, γενῆκαν πάλιν χῶμα.
Οἱ φίλοι καὶ οἱ συγγενεῖς δὲν θέλω νὰ μὲ κλαῖνε,
θέλω κερὶ μνημόσυνο «Συγχώρησε» νὰ λένε.
Ὅπως μὲ βλέπεις ἄνθρωπε καὶ σὺ θὰ καταντήσης,
γι᾿ αὐτὸ στὴν πρόσκαιρη ζωὴ μὴ λὲς νὰ καζαντήσῃς.
Ὅταν γηράσω νὰ μὴ λὲς θὰ κάνω καλωσύνες,
τότε θὰ πάω στὴν Ἐκκλησιὰ πολλὲς ἐλεημοσύνες.
Ὁ χάρος εἶναι λαίμαργος, δὲν ἔχει προθεσμία,
δὲν ἔχει φίλους γιὰ χαρές, ἐξαίρεση καμία.
Παίρνει τὶς μάνες τῶν παιδιῶν, λεβέντες ποὺ γλεντᾶνε
ἀπὸ τὴν κούνια τὰ μωρά, κοπέλλες ποὺ πετᾶνε.
Νὰ σκέπτεσαι τὸν θάνατο ἑπτὰ φορὲς τὴν ὥρα,
ὑπῆρχαν κι ἄλλοι στὴ ζωὴ μὰ δὲν ὑπάρχουν τώρα.
Σὲ κάθε βῆμα πρόσεξε τοῦ Σατανᾶ τὸ βρόχι
μὴν ἀδικήσῃς ὀρφανούς, γυναῖκες χῆρες ὄχι.
Πιστὰ τοὺς νόμους φύλαγε χωρὶς καμμιὰ προσθήκη
τὰς ἐντολὰς τοῦ Μωϋσῆ, τὴ Νέα Διαθήκη.
Νὰ μὴν δουλεύῃς Κυριακὴ καὶ ἑορτὲς Ἁγίων
νἄχης ἀμόλυντη ψυχὴ καὶ καθαρὸν τὸν βίον.
Νὰ μὴν κυττάζῃς πονηρά, μὴ βλασφημᾶς τὰ θεῖα,
νὰ δίδῃς περιφρόνηση τοῦ σατανᾶ τὴν βία.
Τῆς μέρας τ᾿ ἁμαρτήματα καὶ πρὶν ὁ Ἥλιος δύσει
μὲ κάθε τρόπο τοῦ Θεοῦ νὰ τἄχῃς ὅλα σβήσει.
Ἐλεημοσύνη, προσευχή, ἀγάπη καὶ νηστεία
αὐτὰ θὰ σώσουν τὴν ψυχή, μὴ λὲς πὼς εἶν᾿ ἀστεῖα.
Ἀγάπα τὸν πλησίον σου, κακὸ ποτὲ μὴ κάνῃς
γιατὶ ἀργὰ ἢ γρήγορα θὰ σβήσῃς θὰ πεθάνῃς.
Καὶ τώρα ἀναγνῶστα μου τί σκέπτεσαι νὰ κάνῃς;
τὰ λόγια ποὺ σοῦ μίλησα στὸ νοῦ σου νὰ τὰ βάνῃς·,
γιατὶ αὐτοῦ ποὺ εἶσαι ἤμουνα κι ἐδῶ ποὺ εἶμαι θἄρθῃς

Ιστορικά στοιχεία της Ανδρου,σύνδεση ιστορικά με τήν Κρήτη

Το ονομα του νησιού προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα απο το στρατηγό Ανδρο απο την Κρήτη, μυθικό οικιστή της μινωικής περιόδου. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές αποδεικνύουν την ύπαρξη ανεπτυγμένων οικισμών απο τους μυκηναϊκούς χρόνους ή και παλαιότερα. Το νησί έρχεται στο προσκήνιο της ιστορίας κατά τη Γεωμετρική Περιόδο (9ος-7ος αιώνας π.Χ.), όπως μαρτυρούν ίχνη οικισμού που σώζονται στη Ζαγορά, στη ΝΔ ακτή του νησιού κοντά στο Ζαγανιάρι.
Πρωτεύουσα της Ανδρου κατά τη διάρκεια της κλασσικής εποχής ήταν η Παλαιόπολη. Η ευημερία της περιόδου αυτής φαίνεται απο την πλούσια νομισματοκοπία. Σχετικά ευρήματα μαζί με τον Ερμή της Ανδρου φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο στη Χώρα. Τον 7ο αιώνα π.Χ. η Ανδρος συμμετείχε μαζί με τους Χαλκιδείς στον αποικισμό της Χαλκιδικής και των παραλιακών περιοχών της Θράκης.
Η Ανδρος, ακολουθώντας μαζί με τα άλλα νησιά του Αιγαίου τη μοίρα της ηπειρωτικής χώρας, βρέθηκε διαδοχικά υπο την κατοχή των Ρωμαίων, των Φράγκων και των Οθωμανών. Απο τον 11ο αιώνα μ.Χ. χρονολογούνται οι βυζαντινού ρυθμού εκκλησίες, όπως ο Ταξιάρχης στο Υψηλού, στη Μελίδα και στη Μεσσαριά και η Κοίμηση της Θεοτόκου στο Μεσαθούρι. Το 14ο αιώνα ιδρύθηκε το μοναστήρι της Αγίας (Ζωοδοχος Πηγή) κοντά στο Μπατσί, ενώ η μονή Αγίου Νικολάου θεμελιώθηκε το 1560 και ανακατασκευάστηκε το 18ο αιώνα. Η μονή Παναχράντου ιδρύθηκε στα μέσα του l7ου αιώνα. Στην Αγία Τριάδα στο Κόρθι στεγαζόταν απο το 1813 το πρώτο προεπαναστατικό σχολείο της Ανδρου, που ιδρύθηκε απο το Σαμουήλ Πλασίμη, και το οποίο διαθέτει ανεξάρτητο κτίσμα το οποίο φιλοξενούσε τους δασκάλους καθώς και σημαντική βιβλιοθήκη.
Στις 10 Μαϊου 1821 ο Θεοφιλος Καϊρης ύψωσε το λάβαρο της επαναστάσης και έτσι σηματοδοτείται η νεότερη ιστορία του νησιού, κατά την οποία η Ανδρος βρέθηκε στον κολοφώνα της οικονομικής της ευημερίας, χάρη στην ισχυρή ναυτιλία της. Αξίζει εδώ να σημειωθεί οτι ο Ανδριώτης Δημήτρης Μωραϊτης εγκαινίασε τη γραμμή Ελλάδας - Βορείου Αμερικής στις αρχές του 20ου αιώνα, ενώ το 1939 η Ανδρος ήταν δεύτερη, μετά τον Πειραιά, σε αριθμό νηολόγησης πλοίων.

ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΒΡΟΧΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΚΟΙΛΟ

ΨΩΜΙ ΚΡΑΣΙ ΛΑΔΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟ ΤΟΥΣ

Η Ανάσταση του Χριστού, είναι το κεντρικό Χριστιανικό δόγμα. Αν λοιπόν η Εκκλησία μας επιτρέπει, και μάλιστα μας ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ να ερευνήσουμε την ίδια την Ανάσταση του Χριστού, πόσο μάλλον όλα τα άλλα! Δείτε τι λέει ένα τροπάριο της Κυριακής του Θωμά:
Χαίρεις ερευνώμενος! Διό, Φιλάνθρωπε, Προς τούτο προτρέπεις τον Θωμάν.
Όχι μόνο ο Χριστός δεν είπε στον ("άπιστο") Θωμά "πίστευε και μη ερεύνα", αλλά τον προέτρεψε να ελέγξει με τα ίδια του τα χέρια τις τρύπες από τα καρφιά Του!
Αυτά τα απλά, αποτελούν απόδειξη, πως η Ορθοδοξία ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ να ερευνήσουμε... Είναι πολύ ενδιαφέρουσα επ' αυτού η υμνολογία της Κυριακής του Θωμά από το Πεντηκοστάριο. Η υμνολογία της ημέρας είναι εκπληκτική! Οι Πατέρες λένε ότι ο Θωμάς απουσίασε "οικονομικώς" στην πρώτη εμφάνιση του Κυρίου (δηλαδή κατ' οικονομίαν!) έτσι ώστε να αποδειχθεί η Ανάσταση και με έρευνα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΑΜΑ-ΤΑΞΙΜΟ ΣΕ ΕΝΑΝ ΑΓΙΟ

Οι πιστοί συχνά πυκνά αποθέτουν τα μάτια στις εικόνες της Παναγίας ή των Αγίων μας, θέλοντας μ’ αυτόν τον τρόπο, ή απλώς να εκδηλώσουν την ευγνωμοσύνη τους, ή σε κάποιες άλλες περιπτώσεις να… «καλοπιάσουν» τον Άγιο και να «εξαναγκάσουν» με τον τρόπο τους το θείον, να υπακούσει στο αίτημά τους.

Τα τάματα είναι μια πανάρχαια συνήθεια των πιστών όλου του κόσμου και όλων των εποχών που έφτασε μέχρι τις μέρες μας. Ο Χριστιανός προβαίνει σ’ αυτήν την ενέργεια, με την ίδια λογική που κάποιος προσφέρει ένα δώρο στο άτομο εκείνο, που τον εξυπηρέτησε σε μια σημαντική δουλειά. Πρόκειται για ένα παμπάλαιο έθιμο. Στους αρχαίους Έλληνες υπήρχε η συνήθεια οι πιστοί να προσφέρουν αφιερώματα στους θεούς τους, τα οποία μπορεί να ήταν ευτελούς αξίας, π.χ., ζώα, ή και πολύτιμα χρυσελεφάντινα αντικείμενα. Από εκείνα τα χρόνια συνήθιζαν να εναποθέτουν στα ιερά τους και στα αγάλματά τους ομοιώματα πασχόντων μελών, κάτι που το συναντάμε και στις μέρες μας. Στη μάχη του Μαραθώνα, οι Αθηναίοι είχαν «τάξει» στη θεά Άρτεμη να της θυσιάσουν τόσες κατσίκες όσοι οι εχθροί που θα σκότωναν! Επειδή μάλιστα σκότωσαν πάρα πολλούς κι αδυνατούσαν να εκπληρώσουν αυτή τους την υποχρέωση, μετέτρεψαν το τάξιμο σε 500 ζώα κάθε χρόνο. Ας σημειώσουμε πως το φαινόμενο της θυσίας ως αφιέρωμα στο Θεό, απαντάται και στους Ρωμαϊκούς χρόνους. Αναθήματα υλικά αλλά και πνευματικά, αναφέρονται και στην Παλαιά Διαθήκη. Ο Ιακώβ, φεύγοντας από τη Μεσοποταμία, υποσχέθηκε στο Θεό την ίδρυση ιερού χώρου προσευχής. Η Άννα, υποσχέθηκε να αφιερώσει στην υπηρεσία του Θεού το παιδί της, αν κατάφερνε να αποκτήσει.

Όλα αυτά που συνήθως «τάζουν» οι πιστοί και τα αφιερώνουν σε ιερά της Εκκλησίας μας πρόσωπα ονομάζονται «αναθήματα». Η λέξη προέρχεται από το ρήμα «ανατίθημι» που σημαίνει αναθέτω, εμπιστεύομαι-αφιερώνω. Συνήθως τα τάματα είναι προσφορές ή αντιπροσφορές. Παρακαλεί, δηλαδή, ο πιστός έναν Άγιο, να του πραγματοποιήσει μια επιθυμία, υποσχόμενος να του το ανταποδώσει με την προσφορά ενός αντικειμένου. Τάξιμο βέβαια, μπορεί να είναι και κάτι απλό, όπως, π.χ., να δώσει στο παιδί του το όνομα του Αγίου, να νηστέψει για κάποιο διάστημα, να φορέσει μαύρα ενδύματα δεκαπέντε ημέρες πριν τη γιορτή της Παναγίας, κ.λπ.
Στη βαθύτερη έννοιά του, δυστυχώς το τάξιμο είναι ουσιαστικά ένα είδος συμφωνίας, μια εμπορική πράξη μεταξύ του πιστού και του ιερού προσώπου – έτσι τουλάχιστον το βλέπουν οι ακατήχητοι πιστοί.

Ο Χριστιανισμός ως «θρησκεία» κατεξοχήν πνεύματος και ελευθερίας, δεν επιμένει ούτε συνιστά τα αναθήματα, ιδιαίτερα τα υλικά. Αυτά που αποδέχεται είναι τα πνευματικά μονάχα αναθήματα. Και τι εννοώ; Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ως πιστοί είναι πως, δεν είναι δυνατόν να πετύχουμε τη λύτρωση και τη σωτηρία, αφιερώνοντας ορισμένα αναθήματα σ’ έναν Άγιο, όταν δεν ζούμε σύμφωνα με τις αρχές του Χριστιανισμού. Σ’ αυτή την περίπτωση τα τάματα είναι κυριολεκτικά άχρηστα. Συνετέλεσαν ή στον αμαρτωλό εμπλουτισμό ορισμένων επιτήδειων ή χρησίμευσαν στο να βοηθήσει η Εκκλησία οικονομικά τον αγώνα, λ.χ., του 1821 ή του 1940 εκποιώντας τα τάματα των πιστών και θέτοντάς τα στην υπηρεσία του έθνους.

Το καλύτερο ανάθημα πάντως για την Ορθοδοξία μας, ήταν και είναι η αφιέρωση του ίδιου μας του εαυτού στο Χριστό, δηλαδή να ζούμε – σύμφωνα με τις δυνάμεις του ο καθένας– έτσι όπως ο Χριστός μάς έχει ζητήσει κι όχι αμαχητί να παρασυρόμαστε και να υποδουλωνόμαστε στις αδυναμίες μας. Αυτό είναι το καλύτερο «τάμα» που θα μπορούσαμε να προσφέρουμε στο Θεό, στην Παναγία μας και στους Αγίους μας, αν θέλουμε να κερδίσουμε την ψυχική μας λύτρωση και σωτηρία

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΑΤΙ-ΒΑΣΚΑΝΙΑ

Η Εκκλησία μας δέχεται την βασκανία, δηλαδή την επέμβαση του πονηρού πνεύματος και τη θεωρεί έργο του διαβόλου. Σχετίζεται κυρίως με τον φθόνο και την ζήλεια.

Γι' αυτό και η ευχή κατά της βασκανίας (που διαβάζεται μόνο από Ιερέα) λέει μεταξύ άλλων:
...απόστησον πάσαν διαβολικήν ενέργειαν, πάσαν σατανικήν έφοδο και πάσα επιβουλήν, περιέργειαν τε πονηράν και βλάβην και οφθαλμών βασκανίαν τω φθονερών ανθρώπων απο του δούλου σου ( όνομα ) και η υπο ωραιότητος ή ανδρείας ή ευτυχίας ή ζήλου ή και φθόνου βασκανίας συνέβη,...

Στην απάντηση μας αυτή δεν θα αναφερθούμε σε αυτόν που "ματιάζεται", αλλά σε αυτόν που "ματιάζει". Και αυτό, γιατί πρέπει να εξετάσουμε και να πολεμήσουμε την πηγή της βασκανίας. Το ερώτημα δεν είναι γιατί "μας πιάνει το μάτι", αλλά γιατί κάποιοι έχουν αυτή την αρνητική ικανότητα...
Ο καθένας από εμάς μπορεί να ματιάσει; Όχι. Άρα αυτός που μπορεί, τι έχει ή μάλλον τι του λείπει και μεταδίδει αρνητική ενέργεια "δια της οράσεως";

Είπαμε ότι οι πατέρες της Εκκλησίας μας αποδίδουν το μάτι σε "δαιμόνιο". Αυτός που ματιάζει έχει "δαιμόνιο". Ακούγεται βαρύ αλλά έτσι είναι.
Αυτός που ματιάζει, συνήθως απέχει από την εκκλησία και τα μυστήρια της. Δεν εξομολογείται, δεν κοινωνεί των Αχράντων μυστηρίων, δεν κάνει τον Σταυρό του ή τελοσπάντων ανήκει στο Σώμα της Εκκλησίας αλλά δεν μετέχει συνειδητά στα μυστήρια της... και μάλλον έτσι είμαστε οι περισσότεροι: "ο λαός ούτος τω στόματι αυτών και τοις χείλεσί με τιμά, η δε καρδία αυτών πόρρω απέχει απ΄ εμού· (Ματθ. ιε,8)

Δυστυχώς, έτσι είναι όσο και αν ακούγεται άσχημα όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, η αποχή και η απομάκρυνση από τον θείο δρόμο από τον μη εκκλησιασμό, μόνο πόρτες ανοίγει στον διάβολο με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.

Ο καθένας από εμάς λοιπόν, πρέπει να εξετάσει τον εαυτό του σχετικά με την ειλικρινή συμμετοχή του στα μυστήρια και στον εκκλησιασμό και να ασφαλίσει τον εαυτό του με το μεγαλύτερο όπλο κατά του διαβόλου που είναι ο Σταυρός.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΟΛΥΒΟ

Υπάρχει μια περιεκτικότατη σε νόημα και περιεχόμενο απάντηση που καλύπτει την παραπάνω ερώτηση, ενώ μας λύνει και άλλες παρόμοιες απορίες. Είναι του Αγίου Νικοδήμου του αγιορείτου παρμένη από μία διμηνιαία έκδοση του συλλόγου:«ΦΙΛΟΙ ΙΕΡΟΥ ΚΟΙΝΟΒΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ.


Κόλλυβο, λοιπόν, είναι βρασμένο σιτάρι, το όποιο σιτάρι είναι σύμβολο του ανθρώπινου σώματος, επειδή το ανθρώπινο σώμα τρέφεται και αυξάνει με το σιτάρι.
Γι' αυτό άλλωστε και ό Κύριος παρομοίασε το θεουπόστατο Σώμα Του με' το σπυρί του σιταριού, έτσι λέγοντας στο δωδέκατο κεφάλαιο του κατά Ιωάννη αγίου Ευαγγελίου: «το σπυρί του σιταριού εάν πέφτοντας στη γη δεν πεθάνει, μένει μοναχό του (και δεν πολλαπλασιάζεται) εάν όμως πεθάνει, πολύ καρπό φέρνει».
Είπε εξάλλου και ό μακάριος Παύλος στην προς Κορινθίους Α' επιστολή, κεφάλαιο 16: «εκείνο πού εσύ σπέρνεις δεν ζωογονείται, εάν πρώτα δεν πεθάνει» και τούτο, γιατί θάβεται στη γη το νεκρό σώμα και σαπίζει, όπως ακριβώς συμβαίνει και με' το σπυρί του σιταριού.
'Απ' αυτή, λοιπόν, την παρομοίωση πήρε την αφορμή ή Εκκλησία του Χριστού και τελεί τα αποκαλούμενα κόλλυβα, τόσο αυτά πού προσφέρονται στις εορτές των αγίων, όσο και αυτά πού προσφέρονται στα μνημόσυνα των κεκοιμημένων εν Χριστώ αδελφών μα;, όπως λέγει ο Γαβριήλ ο (επίσκοπος) Φιλαδέλφειας στο Εγχειρίδιο. Και σύμφωνα με' τον Βλαστάρη «εφθός σίτος», δηλαδή βρασμένο σιτάρι, είναι τα κόλλυβα και όχι άβραστο κυρίως βέβαια και πρωτίστως, για να μπορούμε να τα τρώμε. Και τα τρώμε τα κόλλυβα, εξαιτίας του θαύματος πού έκανε ό Άγιος Θεόδωρος ό Τηρών, αυτός που καθιέρωσε τα κόλλυβα, το πρώτο Σάββατο των Νηστειών, προστάζοντας (σε θείο όραμα) τον Αρχιερέα να βράσει σιτάρι και να το μοιράσει στους Χριστιανούς.
Ο δεύτερος λόγος για τον όποιο βράζουμε το σιτάρι είναι, για να φανερώνεται με' το βράσιμο ή διάλυση και ή φθορά των σωμάτων των κεκοιμημένων, των οποίων σύμβολα είναι τα κόλλυβα.
Και αν κάποιος επρόκειτο να ισχυρισθεί ότι τα κόλλυβα έπρεπε να είναι άβραστο σιτάρι και όχι βρασμένο -αφού, σύμφωνα με' τον συλλογισμό τους, το βρασμένο σιτάρι δεν μπορεί ποτέ να βλαστήσει, ενώ τα σώματα των κοιμηθέντων, παρόλο που έχουν ήδη διαλυθεί, πρόκειται ωστόσο να αναστηθούν κατά τη συντέλεια επομένως, λέγουν, είναι αταίριαστο το σύμβολο μ' αυτό πού συμβολικά παριστάνει, δηλαδή το βρασμένο σιτάρι με' το νεκρό σώμα-, εάν, λοιπόν, λέμε, έτσι έλεγε κάποιος, σ' αυτά εμείς αποκρινόμαστε, ότι μάλιστα αυτό (το βρασμένο σιτάρι) είναι σύμβολο πάρα πολύ ταιριαστό. Γιατί, όπως το βρασμένο σιτάρι δεν μπορεί, βέβαια, να βλαστήσει με φυσικό τρόπο, μπορεί όμως και παραμπορεί με υπερφυσικό, δηλαδή με την άπειρη δύναμη του Θεού, ό όποιος μπορεί να πραγματοποιήσει τα πάντα έτσι παρομοίως και τα νεκρά σώματα, τα όποια έχουν διαλυθεί στα μέρη από τα όποια συναρμόσθηκαν, δεν μπορούν, βέβαια, με' φυσικό τρόπο να αναστηθούν και να ξαναζωντανέψουν, με' υπερφυσικό όμως τρόπο, δηλαδή με την παντοδυναμία του Θεού, μπορούν και πάρα πολύ μάλιστα. γι αυτό όλοι οι θεολόγο ομολογούν ότι ή Ανάσταση των νεκρών είναι έργο πού ξεπερνά όλους τους όρους της φύσεως.

ΠΩΣ ΠΡΕΠΑΙ ΝΑ ΠΑΙΡΝΟΜΕ ΤΟ ΑΝΤΙΔΩΡΟ

Ο Ιερός Καβάσιλας μας λέει: «Ο άρτος που διανέμεται ως αντίδωρο, έχει από πριν αγιασθεί, επειδή προσφέρθηκε στον Θεό. Όλοι οι εκκλησιαζόμενοι χριστιανοί τον δέχονται με ευλάβεια μέσα στην δεξιά κυρτή τους παλάμη και ασπάζονται το δεξί χέρι του Ιερέως που πριν από λίγο ακούμπησε και κομμάτιασε το πανάγιο Σώμα του Σωτήρος Χριστού. Επειδή αγιάσθηκε ολόκληρο, γιαυτό πιστεύεται από την Εκκλησία μας ότι το χέρι του λειτουργού μεταδίδει αυτόν τον αγιασμό σε όσους το αγγίζουν και το ασπάζονται»

Βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για το αντίδωρο:
• Πρέπει να μοιράζεται μέσα σε ησυχία και τάξη
• Το παίρνουμε από το χέρι του Ιερέα και όχι από το παγκάρι
• Τοποθετούμε το δεξί μας χέρι πάνω στο αριστερό και με ανοιχτή την παλάμη
• Οι ιεροψάλτες ψάλλουν ύμνους κατά την διάρκεια της διανομής
• Πρέπει να είμαστε νηστικοί για να το φάμε.
• Το καταναλώνουμε όλο και δεν το πετάμε πουθενά.
• Μην ξεχνάμε ότι δίνεται αντί-δώρου δηλαδή αντί για το μεγάλο δώρο που είναι η Θεία Κοινωνία, αλλά και ως επιπλέον δώρο για αυτούς που κοινώνησαν
Πιο αναλυτικά
α. Το αντίδωρο βγαίνει από τα πρόσφορα, που προσεκόμισαν και προσέφεραν οι πιστοί, προκειμένου να τελεσθεί η Θ.Λειτουργία. (γι'αυτό και η ονομασία "πρόσφορο", από το ρήμα προσφέρω). Το πρόσφορο ζυμώνεται με προσευχές και θυμιάματα και σφραγίζεται με τα σύμβολα του Χριστού μας ΙC XC ΝΙΚΑ. Γι'αυτό ήδη από την παρασκευή του ενέχει ευλογία, δεν είναι κοινός άρτος. Με το που προσφέρεται στο Αγιο Βήμα, αποκτά ακόμη μεγαλύτερο αγιασμό. Τελικά, αμέσως μετά τον Καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, όπου το τμήμα του προσφόρου, που προσκομίσθηκε στο Αγιο Δισκάριο και την Αγία Τράπεζα, έγινε Σώμα και Αίμα Χριστού, παίρνει ο Λειτουργός τα κάνιστρα με το Αντίδωρο ένα-ένα και τα υψώνει εμπρός από την Αγία Τράπεζα λέγοντας "Μέγα το Όνομα της Αγίας Τριάδος". Αυτό είναι μιά προσομοίωση της πράξεως που προηγήθηκε στο "τα σα εκ των σων", όπου ο Λειτουργός ύψωσε και σχημάτισε στον αιθέρα το σχήμα του Τιμίου Σταυρού, δοξολογώντας ευγνωμονικά τον Πλαστουργό μας. Έτσι το Αντίδωρο αποκτά και μιά ακόμη ευλογία. Επίσης ωρισμένοι Ιερείς λέγουν και μιά άλλη σύντομη ευχή (όχι απαραίτητη - η ευλογία κατέρχεται με τη Δοξολόγηση του εν Τριάδι Προσκυνητού και Λατρευτού Θεού μας): "ευλόγησον, Κύριε, τους άρτους τούτους και τους εξ αυτών μεταλαμβάνοντας αγίασον". Ομοίως, άλλοι Λειτουργοί προσθέτουν έναν Θεομητορικό Ύμνο: "η το Χαίρε δι'Αγγέλου δεξαμένη και τεκούσα τον Κτίστην τον ίδιον, Παρθένε σώζε τους σε μεγαλύνοντας". Και κάπου συνάντησα έναν ευσεβέστατο Εφημέριο (σε χωριό των Καλαβρύτων) που λειτουργεί καθημερινώς! να λέει "η το Χαιρε δι'Αγγέλου δεξαμένη και τεκούσα τον Κτίστην τον ίδιον, Παρθένε Υπερένδοξε, Απειρόγαμε, Υπερευλογημένη, σώζε τους σε μεγαλύνοντας". Τούτο, πραγματικά, έχει τη θέση του, διότι το Αντίδωρο συμβολίζει το σώμα της Αειπαρθένου. Είναι τμήμα του προσφόρου, απ'όπου προήλθε ο Αμνός του Θεού. Και άκουσα κάποτε ένα παιδάκι που κοινώνησε να προσέρχεται στο Αντίδωρο και να λέει, "μαμά, να πάρουμε τώρα και την Παναγία μας".
β. Καλό είναι το Αντίδωρο να υπάρχει σε ένα κάνιστρο κοντά σε όσους κοινωνούν, ώστε αμέσως μετά τη Θ.Μετάληψη να λαμβάνουν ένα κομμάτι και να σπογγίζουν τα χείλη και το στόμα τους.
γ. Μερικοί αποζητούν το λεγόμενο "Ύψωμα". Αυτό είναι Αντίδωρο, αλλά τέτοιο κομμάτι που να διατηρεί τη σφραγίδα του Κυρίου (IC XC ΝΙΚΑ) πάνω του. Και το θεωρούμε πιό τιμητικό. Το προσφέρει ο Ιερεύς σε όσους ήδη είχαν προσκομίσει πρόσφορο γιά την τέλεση της Θ.Λειτουργίας, ή σε όσους τιμώνται (πχ Δήμαρχος του τόπου) ή σε συγγενείς ανθρώπου, του οποίου τελούμε Μνημόσυνο, προς παρηγορίαν τους μεγαλυτέρα. Τούτο όμως δεν πρέπει να καταλήγει να γίνεται αφορμή ξεσυνέργιας ή παρεξηγήσεων. Ίδια είναι η ευλογία που παίρνουμε. Ακόμη και με τα ψίχουλα που απέμειναν στο κάνιστρο!! Κι'όσο πιό ευλαβική και κατανυκτική και ανώτερη και εύτακτη είναι η ψυχή μας, τόσο πιό πολύ ωφελούμεθα..
δ. Παίρνοντας το αντίδωρο από το χέρι του Ιερέα, συγχρόνως και επικοινωνούμε μαζί του. Τον προσεγγίζουμε. Έκείνος λουσμένος στην ιερότητα και τη θεΪκή Χάρη (και στον ιδρώτα συχνά, έναν ξεχωριστό ιδρώτα κατανύξεως) κι'οι εκκλησιαζόμενοι, που μέχρι τώρα ήταν απέναντι, κάπως απόμακροι, να έρχονται και να τον εγγίζουν, σα να εγγίζουν τον ίδιο το Χριστό μας. Εκείνη τη στιγμή και ο Ιερέας θα δείξει μιά διακριτική οικειότητα προς κάθε ψυχή της Ενορίας του, θα τους χαιρετήσει με το όνομά τους, θα τους ευχηθεί, θα στείλει χαιρετίσματα σε κάποιον κατάκοιτο της οικογενείας κοκ. Λιτά όμως. Και χωρίς διαχύσεις ή πληθωρικά χαμόγελα ή άσχετα θέματα και καθυστερήσεις. Μέσα στο κλίμα της Λειτουργίας!.
ε. Αρκετές φορές από τα πρόσφορα που έφεραν οι πιστοί περίσσεψαν πολλά. Είναι ευλογία αυτό. Δείχνει πόσο οι πιστοί συμμετέχουν στο μεγάλο γεγονός της Θ.Λειτουργίας. Οι Ιερείς κρατούν ωρισμένα, γιά να λειτουργήσουν ενδιαμέσως της εβδομάδος, και τα υπόλοιπα είναι επιτρεπτό να τα διοχετεύσουν σε σπίτια ευσεβών χριστιανών. Σκεφθείτε μάλιστα όταν υπάρχει πανηγύρι, πόσα περισσεύουν!.. Δεν είναι άτοπο να τα παραλάβουν οι πιστοί, αλλά πρέπει να παρατεθούν στο τραπέζι, όπου καθόμαστε κανονικα΄και κάνουμε προσευχή, τραπέζι οικογενείας, όπου όλα είναι ευλογημένα και ιερά, και έτσι το πρόσφορο, που το λαμβάνουμε ως ψωμί, προσθέτει στην ιερότητα του τραπεζιού μας. Υπάρχει και η περίπτωση να το φρυγανίσουμε λίγο, ώστε να διατηρηθεί και να το λαμβάνουμε με το τσάϊ μας. Ομοίως και ευλογημένο τμήμα Αντιδώρου μπορούμε να φρυγανίζουμε (γιά να διατηρηθεί πολλές μέρες), ώστε να λαμβάνουμε το πρωϊ κατά την προσευχή μας..

ΠΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΚΤΑΦΗ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΜΑΣ

Κανονικά, εκταφή του νεκρού ΔΕΝ γίνεται, εκτός αν υπάρχει σοβαρός λόγος…(μεταφορά οστών στην πατρίδα του νεκρού, ταφή μέλους ίδιας οικογένειας στον ίδιο τάφο κλπ). Εκταφή δεν γινότανε ούτε παλιά και αυτό πιστοποιείται από τις αρχαιολογικές ανασκαφές που ακόμα και σήμερα φέρνουν στο φως χριστιανικούς τάφους πολλών αιώνων που ουδέποτε ανοίχτηκαν. Ακόμα από ορισμένους κανόνες που τιμωρούν την τυμβωρυχία (όπως ο ζ’ κανόνας του Γρηγορίου Νύσσης) φαίνεται ότι υπονοούν ότι δεν επέτρεπε η τότε συνήθεια να μετακινούνται από τους τάφους τα οστά.
Δεν θα υπήρχε βέβαια ωραιότερο πράγμα από το να αναπαύεται κανείς «μέχρι της κοινής αναστάσεως» στον τάφο του, προσβλέποντας κατά τον ωραίο συμβολισμό προς την ανατολή και περιμένοντας την έσχατη σάλπιγγα. (Ι.Μ.Φουντούλης)
Αν πρέπει όμως για κάποιους λόγους να γίνει εκταφή, καλό είναι να έχουν περάσει τουλάχιστον 3 χρόνια, ή τέλος πάντων διάστημα αρκετό ώστε να έχει γίνει πλήρης αποσύνθεση του σώματος και σε καμία περίπτωση χρονικό διάστημα μικρότερο των 2 ετών. Δυστυχώς, στις μεγάλες πόλεις λόγω περιορισμένου χώρου γίνεται εκταφή και τα λείψανα μεταφέρονται μέσα σε οστεοθήκες σε ειδικό χώρο.

ΠΙΣΤΕΥΕ ΚΑΙ ΜΗ ΕΡΕΥΝΑ ΙΣΧΥΕΙ

Η Ανάσταση του Χριστού, είναι το κεντρικό Χριστιανικό δόγμα. Αν λοιπόν η Εκκλησία μας επιτρέπει, και μάλιστα μας ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ να ερευνήσουμε την ίδια την Ανάσταση του Χριστού, πόσο μάλλον όλα τα άλλα! Δείτε τι λέει ένα τροπάριο της Κυριακής του Θωμά:
Χαίρεις ερευνώμενος! Διό, Φιλάνθρωπε, Προς τούτο προτρέπεις τον Θωμάν.
Όχι μόνο ο Χριστός δεν είπε στον ("άπιστο") Θωμά "πίστευε και μη ερεύνα", αλλά τον προέτρεψε να ελέγξει με τα ίδια του τα χέρια τις τρύπες από τα καρφιά Του!
Αυτά τα απλά, αποτελούν απόδειξη, πως η Ορθοδοξία ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ να ερευνήσουμε... Είναι πολύ ενδιαφέρουσα επ' αυτού η υμνολογία της Κυριακής του Θωμά από το Πεντηκοστάριο. Η υμνολογία της ημέρας είναι εκπληκτική! Οι Πατέρες λένε ότι ο Θωμάς απουσίασε "οικονομικώς" στην πρώτη εμφάνιση του Κυρίου (δηλαδή κατ' οικονομίαν!) έτσι ώστε να αποδειχθεί η Ανάσταση και με έρευνα.

Η ΛΕΞΗ ΧΑΤΖΗΣ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΛΕΓΟΜΕ ΕΤΣΙ ΟΤΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ

Πρόκειται για ένα προσωνύμιο που δίδεται εθιμοτυπικά σε όποιον πηγαίνει να προσκυνήσει στους Αγίους Τόπους και "βαπτιστεί" στον Ιορδάνη ποταμό.
Δεν είναι υποχρεωτικό βέβαια για κάποιον να λέγεται Χατζής για αυτό τον λόγο, απλά είναι μια ένδειξη για κάποιον ότι έχει πάει εκεί.
Παλαιότερα που ήταν δύσκολες οι μετακινήσεις, το να πάει κάποιος στους Αγίους Τόπους ήταν πραγματικός "άθλος", έτσι ήταν ας πούμε ένας "τίτλος τιμής" για τον προσκυνητή. Τώρα πια έχει ελλατωθεί κατά πολύ αυτό το προσωνύμιο.
Η λέξη, τέλος, προέρχεται από το αραβικό "χατζ" που σημαίνει "ταξίδι σε ένα ιερό μέρος"

ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΟ ΝΑ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΦΑΝΟΥΡΟΠΙΤΑ

Είναι ένα λαϊκό έθιμο σχετικά πρόσφατο που έχει γίνει πλέον πανελλήνιο
Η πίτα του Αγίου Φανουρίου είναι μια νηστίσιμη πίτα που φτιάχνεται στην μνήμη του Αγίου (27/08) και προσφέρεται στους πιστούς ως ευλογία.
Σίγουρα είναι ένα έθιμο που ξεκίνησε από μια ευλαβική χειρονομία των πιστών (κυρίως από το γυναικείο φύλλο και το όνομα του έχει συνδεθεί με την εύρεση απολεσθέντων αντικειμένων αλλά και προσώπων) και δεν νομίζουμε ότι υποκρύπτει κάτι το αντικανονικό ή το άσχημο. Άλλωστε αν επρόκειτο για κάτι το οποίο αλλοίωνε την λατρευτική τάξη και ήταν αντίθετο με την εκκλησιαστική μας παράδοση, η εκκλησία είχε τον χρόνο και τον τρόπο να το διορθώσει και να το αποτρέψει. Βεβαίως προτιμητέο θα ήταν τα κίνητρα και οι εκδηλώσεις να ήταν περισσότερο πνευματικού χαρακτήρα αλλά στο χέρι μας είναι να έχουμε και πνευματική ωφέλεια. Μπορούμε για παράδειγμα να φτιάξουμε εμείς την πίτα και όχι να την αγοράσουμε έτοιμη, να μάθουμε το απολυτίκιο του Αγίου και τον βίο του, να συμμετέχουμε ενεργά στις ακολουθίες που γίνονται προς τιμή του Αγίου και να μην μένουμε μόνο στην προσφορά της φανουρόπιτας.
Άλλωστε ο Άγιος, αυτό είναι που θέλει από εμάς, την ειλικρινή συμμετοχή μας και την προσευχή μας, έτσι ώστε να μεσιτεύει όπως και κάθε Άγιος στον Χριστό, για την σωτηρία της ψυχής μας και αν κάτι θέλουμε οπωσδήποτε να μας φανερώσει, αυτό ας είναι ο σωστός δρόμος που θα μας οδηγήσει στην αιώνια βασιλεία Του. Αμήν.

Απολυτίκιο Αγίου Φανουρίου
Ουράνιον εφύμνιον εν γη τελείται λαμπρώς, επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς, Αγγέλων πολίτευμα, άνωθεν υμνωδίαις, εφημούσι τους άθλους, κάτωθεν Εκκλησία, την ουράνιον δόξαν, ην ευρες πόνοις και άθλοις τοις σοις, Φανούριε ένδοξε.

ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΓΙΑΥΤΟ ΠΗΓΑΙΝΩ ΑΡΑΙΑ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΩ

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο εργαστήριο ψυχών από την εκκλησία μας. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πηγή δύναμης, από την προσευχή που γίνεται την ώρα της Θείας Λειτουργίας. Μα εγώ, θα πει κάποιος, δεν έχω γνώσεις θεολογικές και οι γραμματικές μου γνώσεις είναι λίγες, ή ξέρω γράμματα, αλλά δεν καταλαβαίνω τι λένε οι ψάλτες και ο ιερέας την ώρα της Θείας Λειτουργίας…
Και ποιος είπε ότι χρειάζονται γνώσεις γραμματικές ή θεολογικές για να προσεγγίσει κανείς τον Χριστό; Ήταν μήπως κανείς απόστολος γραμματιζούμενος; Ψαράδες φτωχοί, αγράμματοι και ταπεινοί ήταν ή πρώην τελώνες ή πρώην διώκτες του Χριστού…
Πολλοί Άγιοι μας επίσης ήταν αγράμματοι και όμως το συγγραφικό τους ταλέντο και τις γραπτές τους παρακαταθήκες θα ζήλευαν πολλοί λόγιοι.
Το «πάτερ ημών» δεν το γνωρίζουμε; Δεν το καταλαβαίνουμε;
Το «Πιστεύω» που είναι ομολογία πίστεως και περιέχει όλη την ουσία της ορθοδοξίας μας, δεν το ξέρουμε; Δεν το καταλαβαίνουμε;
Αλλά και ποιος είπε, ότι πρέπει από την μια μέρα στην άλλη να μάθουμε και να κατανοήσουμε, όλες τις προσευχές, όλες τις ακολουθίες, όλη την τάξη και το τυπικό της Εκκλησίας μας;…σιγά, σιγά. Αργά και σταθερά.
Είναι έργο του διαβόλου και πλάνη μεγάλη, να νομίζουμε ότι, αφού δεν καταλαβαίνουμε και πολλά, (δεν γνωρίζουμε, γιατί η κατανόηση έρχεται μόνη της σιγά-σιγά), αφού νομίζουμε ότι δεν είναι «του στυλ» μας, να μην κάνουμε τίποτα απολύτως. Να αδιαφορούμε…
Κάποτε πήγε μια πολύ ηλικιωμένη, εντελώς αγράμματη, σε ένα χριστιανικό βιβλιοπωλείο και ζήτησε να αγοράσει το Ευαγγέλιο. Την είδε κάποιος γνωστός της και της λέει: τι το θες το Ευαγγέλιο θεία; Αφού δεν ξέρεις ανάγνωση και γραφή, τι θα το κάνεις;
Αχ, παιδάκι μου, του απαντάει, θέλω μόνο να Το κρατώ αγκαλιά και να παρακαλώ τον Κύριο να βάλει την Σοφία των λόγων Του στην καρδιά μου!!!.
Προσέξτε ταπείνωση, προσέξτε ομολογία πίστεως και προσέξτε το προχωρημένο της ηλικίας της…Τι ωραίο παράδειγμα, τι ωφέλεια είχε αυτή η γυναίκα, από μια τόσο απλή κίνηση…
Τι μας στοιχίζει δηλαδή, πχ το Σάββατο, να διαβάζουμε το Ευαγγέλιο που θα αναγνωστεί την Κυριακή, να το κατανοήσουμε με ή χωρίς μετάφραση, να διαβάσουμε τον Απόστολο που θα πει ο ψάλτης και να δούμε, τέλος, τι εορτάζουμε εκείνη την ημέρα που θα εκκλησιαστούμε; Φτάνει να ανοίξουμε ένα οποιοδήποτε εκκλησιαστικό ημερολόγιο, για να βρούμε ποιος Άγιος εορτάζει, ποια αναγνώσματα θα ακουστούν κλπ. Δεν έχουμε ένα ημερολόγιο; Δεν έχουμε το Ευαγγέλιο; Δεν ξέρουμε πως θα τα προμηθευτούμε;
Εμείς, οι νεότερης ηλικίας άνθρωποι, χρήστες καλοί της τεχνολογίας και του Διαδικτύου, δεν έχουμε καμία απολύτως δικαιολογία: Όλα βρίσκονται κάπου στο Διαδίκτυο. Ευαγγέλιο, αναγνώσματα, μεταφράσεις: ΟΛΑ. -πχ μια εύχρηστη και έγκυρη τοποθεσία για τα αναγνώσματα και το καθημερινό εορτολόγιο, είναι το διαδιχτυο εγυρες ιστοσελίδες ιερών Μητροπόλεων.Καλό είναι βέβαια αυτά που βρίσκουμε, ειδικά αν πρόκειται για λόγια Ευαγγελίου και γενικότερα για θέματα Αγίας Γραφής να τα διασταυρώνουμε και από άλλες πηγές ή ακόμα καλύτερα να τα προμηθευτούμε σε έντυπη μορφή από έγκυρους, ορθόδοξους εκδοτικούς οίκους

ΓΙΑΤΙ ΤΡΩΜΕ ΨΑΡΟΣΟΥΠΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΑΦΗ

Η κατανάλωση ψαρόσουπας μετά την ταφή, είναι ένα αρχαίο (ελληνικό) έθιμο, αλλά ουδεμία σχέση έχει με την ορθόδοξη μας παράδοση.
Μέχρι τον 4ο αι. , κατά τα μνημόσυνα, προσέφεραν ψωμί και κρασί με ελιές ή τυρί ή ρύζι και ευχόταν «μακαρία ή μνήμη αυτού». Γι’ αυτό και λέγονταν «μακαριαί». Απομεινάρια αυτών των εκδηλώσεων είναι τα σημερινά αρτουλάκια και ο καφές τα οποία προσφέρονται κατά τα μνημόσυνα σήμερα από τούς συγγενείς τού κοιμηθέντος.
Αυτό που ανήκει στην παράδοση μας και έχει σχέση με την χριστιανική φιλοξενία, είναι η περιποίηση και η ευχαρίστηση των παρευρισκομένων σε μια κηδεία ή σε ένα μνημόσυνο.
Τώρα, τι θα καταναλωθεί δεν έχει τόσο σημασία. (Αν βέβαια είναι περίοδος νηστείας ή μέρα νηστείας, προσφέρονται νηστίσιμα).
Ίσως η ψαρόσουπα είναι πιο πρακτική να καταναλωθεί και πιο εύπεπτη, γιαυτό προτιμάται περισσότερο. Έτσι, είναι όμορφο, για κάποιον που ήρθε από μακριά για να προσευχηθεί για τον νεκρό μας, να του προσφέρουμε ένα πιάτο ζεστό φαγητό, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την απόσταση που διένυσε, για να παρευρεθεί στο μνημόσυνο ή στην κηδεία. Το ίδιο ισχύει και για τον καφέ που προσφέρεται.
Άρα, δεν τρώμε απαραιτήτως μετά την ταφή και δεν τρώμε απαραιτήτως ψαρόσουπα.

Τί συμβολίζει ο "Φωτοστέφανος" στις αγιογραφίες;

Το φως στην διδασκαλία της ορθοδόξου πίστεώς μας κατέχει πρωτεύουσα θέση. Όχι βέβαια το φως το αισθητό, το κτιστό με όλα του τα γνωρίσματα τα φθαρτά και πεπερασμένα, αλλά το άκτιστό, και αΐδιο το Φώς το εκ Φωτός, όπως ομολογούμε στο σύμβολο της πίστεως. Ο Χριστός δηλαδή, που γνωρίζει τον εαυτό Του στους πιστούς ως φώς. Σ’ εκείνους που δια της βιοτής τους αξιώθηκαν αυτής της θεοποιού θεωρίας του ακτίστου Φωτός.
Όλες οι εκκλησιαστικές τέχνες τονίζουν αυτή την αποκαλυπτική αλήθεια, ότι ο Θεός είναι φώς, και ως φως γνωρίζει τον εαυτό του στους θεουμένους.
Αυτό το φως στην ζωγραφική των εικόνων εκφράζεται ως φωτεινό στεφάνι γύρω από τις ιερές κεφαλές των εικονιζομένων προσώπων. Δηλώνει ότι ο άνθρωπος αυτός μετείχε από αυτή την ζωή της καθαρτικής, φωτιστικής, καί, θεοποιού ενεργείας του Τριαδικού Θεού.
Ο φωτοστέφανος, έχει καταγωγή ειδωλολατρική, και κληροδοτήθηκε αργότερα στην χριστιανική τέχνη. Τον συναντάμε στην Αίγυπτο, ως σύμβολο του ηλίου· κατόπιν και στον Βουδισμό, και από εκεί στην Ρώμη. Για παράδειγμα, φωτοστέφανος περιβάλλει την κεφαλή του αυτοκράτορος Τραϊανού στην αψίδα του Μ. Κωνσταντίνου. Αλλά και αργότερα, κυρίως απο τον ιβ' αιώνα σε πολλά αραβικά χειρόγραφα. Ενώ σε πολλές εικόνες της δύσης ο φωτοστέφανος είναι απαραίτητος να δηλώση την αγιότητα του εικονιζομένου προσώπου λόγω της κοσμικότητας που τα διακρίνει, στην ορθόδοξη ζωγραφική των εικόνων μπορούμε και από την όλη στάση του εικονιζομένου να καταλάβουμε την ιερότητά τους. Παρατηρούμε μάλιστα ότι σε πολλές εικόνες των παλαιοτέρων χριστιανικών παραστάσεων, όπως π.χ. στις τοιχογραφίες των κατακομβών, σε εικόνες του Χριστού και της Παναγίας ο φωτοστέφανος απουσιάζει εντελώς, καθώς επίσης και σε σαρκοφάγους του ιδ’ αιώνος και σε ορισμένα ψηφιδωτά, όπως π.χ. στα ψηφιδωτά του τρούλου του αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης.
Όταν οι χριστιανοί άρχισαν να χρησιμοποιούν τον φωτοστέφανο τον έβαζαν, όπως φαίνεται, όχι μόνο ως διακριτικό των ιερών μορφών, αλλά και των σημαινόντων προσώπων, όπως π.χ. στην Santa Maria Maggiore, φωτοστέφανο έχει και ο Ηρώδης, και όπως στον άγιο Βιτάλιο, οι Ιουστινιανός και Θεοδώρα. Γενικότερα στο Βυζάντιο, φωτοστέφανο έχουν τα μέλη της βασιλικής αυλής.
Για την ορθόδοξη εικονογραφία ο φωτοστέφανος καθιερώθηκε ως σύμβολο της μεθέξεως του εικονιζομένου προσώπου με τον Θεό, την πηγή του φωτός.
Ο φωτοστέφανος τοποθετείται μόνο στο κεφάλι του αγίου και όχι σε όλο του το σώμα, διότι ο εγκέφαλος είναι το πολυτιμότερο όργανο στον άνθρωπο· σ’ αυτόν οδηγούν και από αυτόν πηγάζουν όλες οι αισθήσεις· εκεί είναι το κέντρο της σκέψεως και της διανοίας. Τα πρόσωπα της εικόνας που διαπερνώνται από τούτο το άκτιστο φως μετέχουν μυστικά στην ζωή του Θεού, αφού κατά τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης “διά τούτο τω φωτί, προσεγγίσασα η ψυχή φως γίνεται”.
Στην Δύση ο πνευματικός χαρακτήρας του συμβόλου αυτού παρανοήθηκε εντελώς. Έλαβε την μορφή ελλειψοειδούς, κυκλικού στεφανιού, που σχεδιάζεται πάνω και πέρα από το κεφάλι των αγίων. Εικονίζεται ως ακτινοβολία που πηγάζει μέσα από την μορφή του εικονιζομένου αγίου· “Ψυχή η καταλαμφθείσα τελείως υπό του αρρήτου κάλλους της δόξης του φωτός του προσώπου του Χριστού, και κοινωνήσασα πνεύματι αγίω τελείως... όλη οφθαλμός, και όλη φώς, και όλη πρόσωπον”, κατά τον άγιο Μακάριο τον μέγα.
Το χρώμα που χρησιμοποιείται συνήθως για τον φωτοστέφανο είναι χρυσό ή κίτρινο. Ο χρυσός κυρίως, αντιθέτως από τα άλλα χρώματα, δεν ζη από το φως διότι είναι φώς. Άλλωστε η παχύτητα της ύλης υπονοεί την απουσία φωτός, ενώ και η έντονη φωτεινότητα ελαφρώνει το βάρος και προκαλεί διαφάνεια.
Ο φωτοστέφανος μπορεί να κοσμείται με διάφορα σχήματα ή λουλούδια κ.λ.π., ενώ αυτόν του Χριστού τον συναντάμε σταυροφόρο, έχοντα μέσα του τα γράμματα Α-Ω ή αργότερα Ο-ΩΝ. Μπορούμε δε να τον συναντήσουμε και σε άλλους τύπους όπως, τετράγωνο ή τρίγωνο. Ο τετράγωνος έμπαινε συνήθως σε ιερά πρόσωπα που ήταν εν ζωή, για κάποιο ιερό έργο που επιτελούσαν. Τέτοιους φωτοστεφάνους συναντούμε στις κεφαλές των δύο κτητόρων που εικονίζονται εκατέρωθεν του αγ. Δημητρίου στον νότιο πεσσό του Ι. Βήματος του ομωνύμου ναού. Αλλά, και από τον ΙΓ' αιώνα εμφανίζεται στην Δύση σχεδιαζόμενος, κυρίως στην παράσταση της Αγίας Τριάδος ή να περικλείη τον “Παντεπόπτην Θείον Οφθαλμόν”.
Ο φωτοστέφανος, λοιπόν, είναι εκείνο το σύμβολο που από την πρώτη του εμφάνιση δήλωνε κάτι ξεχωριστό και χρησιμοποιήθηκε από τους αγιογράφους για να δηλώση την θέωση και τον αγιασμό του εικονιζομένου προσώπου. Σ’ αυτόν τον εκφαντορικό γνόφο, (κατά τον Αρεοπαγίτη άγιο Διονύσιο) ας αποβλέπουμε όλοι μας μετέχοντας στην καθαρτική, φωτιστική, θεοποιό ενέργεια της Παναγίας Τριάδος.

Τί σημαίνουν οι λέξεις "Σαβαώθ" και "Ωσαννά"; Τί ξέρουμε για τον "τρισάγιο ύμνο";

Κύριος Σαβαώθ σημαίνει Κύριος των Δυνάμεων (δεν μεταφράστηκε η λέξη Σαβαώθ από τους εβδομήκοντα αλλά απλά μεταφέρθηκε από το εβραϊκό κείμενο στα ελληνικά ως είχε).
Ωσαννά είναι λέξη συριακή που σημαίνει σύμφωνα με την μετάφραση των Ο' (εβδομήκοντα) ρψ',25 :
«Ω Κύριε σώσον δη ω Κύριε, ευόδωσον δη».
Αρχή του τρισάγιου ύμνου είναι το όραμα του προφήτου Ησαΐου πού είδε τους αγγέλους γύρω στο θρόνο του θεού να ψάλλουν «άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαββαώθ» (Ήσ. 6,13).
Αυτόν, ψάλλουμε και εμείς σε κάθε μας θεία Λειτουργία:
Τόν επινίκιον ύμνον άδοντα, βοώντα, κεκραγότα, και λέγοντα:
Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ· πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης σου. Ωσαννά εν τοις υψίστοις· ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου. Ωσαννά εν τοις υψίστοις.
Δηλαδή:
Άγιος, Άγιος, Άγιος είσαι Κύριε των Δυνάμεων· γεμάτος ο ουρανός και η γη από τη δόξα σου. Σώσε μας, ύψιστε Θεέ· ευλογημένος ο ερχόμενος στο όνομα του Κυρίου. Σώσε μας, ύψιστε Θεέ.
(μετάφραση από τον μακαριστό Μητροπολιτή Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιο (+1998))
Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος ελέησον ημάς
Ο τρισάγιος αυτός ύμνος μας υπενθυμίζει τον ύμνο των αγγέλων «άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαββαώθ» και έχει μια μεγάλη δογματική σημασία, γιατί αναφέρεται στον Τριαδικό Θεό που έχει μία ουσία και τρεις υποστάσεις. Με την λέξη Θεός χαρακτηρίζεται ο Πατήρ, με την λέξη ισχυρός χαρακτηρίζεται ο Υιός και με την λέξη αθάνατος χαρακτηρίζεται το Άγιον Πνεύμα. Αυτό το συναντούμε σε δοξαστικό της Πεντηκοστής. Και τα τρία πρόσωπα έχουν διαφορετική υπόσταση-πρόσωπο, αλλά έχουν κοινή ουσία και ενέργεια, γι’ αυτό και τα τρία Πρόσωπα είναι άγια, και στέλνουν το έλεος και την Χάρη τους και έτσι δεν λέμε ελεήσατε ημάς, αλλά ελέησον ημάς, για το ενιαίο της θεότητος. (η τριπλή επανάληψη της λέξης Άγιος υποδηλώνει και αυτή τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, του ενός και μόνου αληθινού Θεού, δηλαδή τον Πατέρα, τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα).
Αυτός ο ύμνος, πέρα από την δογματική του σημασία, έχει και σωτηριολογική. Με τον ύμνο αυτό είναι σαν να λέμε. «Θεέ μου εσύ είσαι άγιος και Θεός, είσαι άγιος και ισχυρός, είσαι άγιος και αθάνατος. Και εμείς που είμαστε αμαρτωλοί, άνθρωποι, αδύνατοι και θνητοί, σε παρακαλούμε να μας ελεήσης».
Όπως γνωρίζουμε, αυτόν τον τρισάγιο ύμνο τον ψάλλουμε και στην θεία Λειτουργία δύο φορές. Πρώτα στην λεγομένη λειτουργία των κατηχουμένων, μετά την μικρά Είσοδο, και έπειτα στην θεία Λειτουργία των πιστών, στην θέση της αναφοράς, όταν ψάλλουμε το «άγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαββαώθ πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης σου, ωσαννά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ωσαννά ο εν τοις υψίστοις». (Μητρ.Ναυπάκτου Ιερόθεος)
Ψάλλοντας τον ύμνο μιμούμαστε τους αγγέλους που δοξολογούν το Θεό, αλλά και το λαό της πόλεως των Ιεροσολύμων οι οποίοι τον υποδέχθηκαν με κλαδιά και δάφνες πριν το εκούσιο του πάθος. Έτσι και εμείς υποδεχόμαστε τον βασιλέα ο οποίος έρ

Τί σημαίνει η φράση: "τάς θύρας, τάς θύρας ἐν σοφίᾳ πρόσχωμεν";

Mέχρι τον 10ο περίπου αιώνα όταν ο Ιερέας έλεγε «τας θύρας τας θύρας εν σοφία πρόσχωμεν» έμεναν μέσα στον Ναό μόνον οι μυημένοι, οι πιστοί χριστιανοί και ετελείτο το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας. Όσοι έμεναν, στο τέλος της Θ. Λειτουργίας, κοινωνούσαν όλοι.
Αυτή η προτροπή (τας Θύρας τας Θύρας…) είναι η ανδιαφισβήτητη απόδειξη ότι δεν ήταν πάντα ετσι τα πράγματα όπως σήμερα, ότι δεν ήταν όλοι οι ανθρωποι αυτονόητα μέλη της Εκκλησίας, ότι υπήρχε σαφής διάκριση ανάμεσα στους χριστιανούς και τους μή χριστιανούς και ότι για να γίνει κάποιος δεκτός ως χριστιανός και πλήρες μέλος της Εκκλησίας επρεπε να πληροί συγκεκριμμένες προϋποθέσεις.
Αυτό το δεύτερο μέρος της θείας Λειτουργίας, στη Λειτουργία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, συμμετέχουν μόνο οι βαπτισμένοι πιστοί. Οι κατηχούμενοι που δεν βαπτίστηκαν, οι εχθροί και οι αμύητοι στα δεδομένα της Εκκλησίας αποκλείονται. «Οι κατηχούμενοιι προέλθετε» «τάς θύρας, τάς θύρας εν σοφία. Πρόσχωμεν»! Γιατί;
Διότι οι αβάπτιστοι, οι εχθροί και γενικά οι αμύητοι δεν έχουν τις προϋποθέσεις για να κατανοήσουν και να συμμετάσχουν στα υπό της Εκκλησίας τελούμενα και ιδίως στο Μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας. Η Θ. Λειτουργία, ιδίως το Β΄ μέρος είναι μόνο για τους πιστούς. Οι εχθροί και οι αμύητοι χρειάζονται κατήχηση, βάπτισμα και μεγάλη προετοιμασία προκειμένου να κατανοήσουν τα Μυστήρια της Εκκλησίας. Αυτή τη σημασία έχουν οι λόγοι του Χριστού: «Μή δώτε το άγιον τοίς κυσί (σκυλιά) μηδέ βάλητε τοίς μαργαρίτες υμών (ό,τι πολύτιμο έχετε) έμπροσθεν των χοίρων» (Μάτθ. ζ΄ 6).
Όμως αυτή η φράση, πέρα από την κυριολεκτική και πρακτική της προσταγή, κρύβει (για τους πιστούς) και έναν βαθύτατο συμβολισμό. Ο ιερός Καβάσιλας ερμηνεύοντας την Θ. Λειτουργά αναφέρει:
«Τας θύρας, τας θύρας’ εν σοφία πρόσχωμεν», συμπληρώνει ο λειτουργός. Μ’ αυτό θέλει να πει: «Ανοίξτε διάπλατα όλες τις πόρτες, δηλαδή τα στόματα και τα αυτιά σας, στην αληθινή σοφία, δηλαδή σε όσα υψηλά μάθατε και πιστεύετε για το Θεό. Αυτά συνεχώς να λέτε και να ακούτε, και μάλιστα με ζήλο και προσοχή».Τότε οι πιστοί απαγγέλλουν δυνατά το Σύμβολο της Πίστεως («Πιστεύω εις έναν Θεόν…»).

Τί νόημα έχει το έθιμο να περνούν οι πιστοί μετά την περιφορά του Επιταφίου, κάτω από τον Επιτάφιο;

Το να περνούν οι πιστοί κάτω από τον Επιτάφιο, είναι μια πολύ καλή και ευσεβής συνήθεια.
Το νόημα, είναι εμφανές. : «Εκφράζω τη βαθύτατη ευλάβειά μου και την πίστη μου στον θυσιασθέντα, παθόντα και ταφέντα Κύριο, και θέτω τον εαυτό μου εν ταπεινώσει κάτω από Αυτόν και κάτω από τη θαυμαστή και θεϊκή επίδραση και ευλογία Του».
Το ίδιο γίνεται και με το Ι.Πετραχήλι, όπου σκύβω κάτω από αυτό, για να δεχθώ την ευλογία και την ευχή του Ιερέα, είτε στην Εξομολόγηση, είτε στο Ευχέλαιο, είτε σε οποιαδήποτε άλλη Ευχή.
Το ίδιο γίνεται και όταν εορτάζει κάποιος Άγιος και λιτανεύεται η Ιερά Εικόνα του, ή το σκήνωμά του (πχ Αγ.Γεράσιμος) ή ένα θαυματουργό Εικόνισμα της Παναγίας (πχ στην Τήνο). Βλέπουμε εκατοντάδες ανθρώπων που στρώνονται στο έδαφος, γιά να περάσει από πάνω τους η «χάρη». Συχνά το ίδιο επαναλαμβάνεται και με τα Άγια Δώρα, στη Μ.Είσοδο.
Αλλά, παρόμοια συνήθεια περιγράφεται και στις Πράξεις των Αποστόλων, όπου θαυμαστά σημεία λάμβαναν χώρα, όταν και μόνο η σκιά των Αποστόλων που περνούσε πάνω από ασθενείς, ήταν αρκετή για να τους θεραπεύσει: «Ο σεβασμός δε και η εκτίμησις του λαού προς αυτούς (τους Αποστόλους) δια την θείαν δύναμιν, που ενεργούσε δια μέσου αυτών, ήτο τόσος, ώστε έβγαζαν τους ασθενείς εις τας πλατείας και τους έβαζαν οι μεν πλούσιοι επάνω εις κλίνας, οι δε πτωχοί εις απέριττα κρεββάτια, ώστε, όταν θα ήρχετο και θα επερνούσε ο Πετρος, και η σκια του έστω να πέση επάνω εις κανένα από αυτούς, δια να τον θεραπεύση». (Πράξ. 5,15)
Το μόνο, που απαιτεί προσοχή και δηλώνει ασέβεια και ολιγοπιστία, είναι εκείνο το άγχος να τρέξουμε και να περάσουμε οπωσδήποτε από 3 ή από 7 Επιταφίους.. Πάντα η θρησκοληψία καιροφυλακτεί, για να θολώσει την θεοσέβεια...

Τί είναι η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία;

Εκκλησία μας καθόρισε όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να τελείται μία άλλη Λειτουργία, η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων.
Κατά τη Λειτουργία αυτή δεν τελείται Θυσία, δε γίνεται δηλαδή μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Τα Τίμια Δώρα, ο Άρτος και ο Οίνος είναι έτοιμα, έχουν προαγιασθή (γι’ αυτό και λέγεται Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων) κατά την προηγηθείσα θεία Λειτουργία της Κυριακής, είναι πλέον Σώμα και Αίμα Χριστού, και απλώς προσφέρονται προς μετάληψη στους πιστούς.
Ο Ιερέας καθ’ εκάστη Κυριακή κόπτει από το πρόσφορο τον λεγόμενο «Αμνόν», δηλαδή το τετράγωνο εκείνο τεμάχιο της σφραγίδας που γράφει ΙΣ-ΧΣ ΝΙ-ΚΑ, και το τοποθετεί επάνω στο ιερό Δισκάριο. Μετ’ ολίγο, κατά τη στιγμή του «Σε υμνούμεν...», το τεμάχιον αυτό του άρτου θα μεταβληθεί δια της ευλογίας του Ιερέως σε αυτό τούτο το Σώμα του Κυρίου, όπως και ο οίνος, που είναι στο ιερό Ποτήριο, θα μεταβληθεί και αυτός σε αυτό τούτο το Αίμα του Κυρίου.
Όταν όμως βρισκόμαστε στη πένθιμο περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, ο Ιερέας, κατά τη Θ. Λειτουργία της Κυριακής, δεν θα κόψει ένα μόνο τεμάχιο εκ της σφραγίδας του προσφόρου, ωσάν αυτό που είπαμε ανωτέρω, αλλά περισσότερα (συνήθως τρία), ανάλογα προς τον αριθμό των Λειτουργιών των Προηγιασμένων που θα τελέσει κατά την εβδομάδα.
Τα τεμάχια αυτά (που δεν κόπτονται όλα από ένα πρόσφορο, αλλ’ ένα από κάθε πρόσφορο), θα τα ευλογήσει κατά την ώρα που πρέπει και αυτά θα μεταβληθούν σε Σώμα Χριστού. Από αυτά το ένα θα χρησιμοποιηθεί για τη θεία Μετάληψη της ημέρας εκείνης (Κυριακής), τα άλλα (συνήθως δύο) θα εμβαπτισθούν στο ιερό Ποτήριο, όπου το άγιο Αίμα του Κυρίου, και θα φυλαχθούν σε ειδικό κιβωτίδιο, το ιερό Αρτοφόριο, για τις Λειτουργίες των Προηγιασμένων Δώρων που θα γίνουν εντός της εβδομάδας. Κατ’ αυτές τις Λειτουργίες ο Ιερέας θα προσφέρει στους πιστούς προς μετάληψη τα Προηγιασμένα αυτά Δώρα.
Η Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι συνυφασμένη με Εσπερινό, είναι δηλαδή βραδινή. Αυτό έχει θεσπιστεί, διότι οι παλιοί Χριστιανοί κατά τις ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής διετέλουν τελείως άσιτοι (νηστικοί) μέχρι των εσπερινών ωρών. Μπορούσαν λοιπόν να εκκλησιαστούν και να κοινωνήσουν κατά τις εσπερινές ώρες. Σήμερα η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται και κατά την εσπέρα συνηθέστερα όμως τελείται κατά τις πρωινές ώρες προς διευκόλυνση των πιστών.
Η Λειτουργία αυτή δεν έχει τον πανηγυρικό και θριαμβευτικό τόνο των άλλων Λειτουργιών, αλλά δεσπόζει σε αυτή το πένθιμο και κατανυκτικό στοιχείο.Η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μ. Τεσσαρακοστής. Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα τελείται μόνο τις τρεις πρώτες μέρες αυτής (Μ. Δευτέρα, Μ. Τρίτη και Μ. Τετάρτη). Επίσης τελείται και κατά τις ημέρες εορτών ευρισκομένων εντός της περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής. Δεν τελείται κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής. Ο Ιερέας, και αν κρατήσει τα ονόματα, δεν θα τα μνημονεύσει, στην Πρόθεση, αλλά θα τα αφήσει για τη Λειτουργία του Σαββάτου ή της Κυριακής. Επίσης, κατά τη Λειτουργία των Προηγιασμένων δε γίνονται μνημόσυνα.